I
پوهنيار بشير مومن
منظور پشتین که حکومت پاکستان را به لرزه در آورد !
]
څانګیی به نن صبا ګل شي - ما یي په سرکي سري غوټی لیدلي دینه
]
منظور پشتین اد امه دهنده راه وجد وحهد پیر روشان وغفار خان است؛پیر روشان بقول دانشمندان همین عرصه اولین شخصیت افغان بود که بخاطر زندگی مدرن افغانها را وبطور خاص پشتونها را به درس وتعلیم تشوق وتر غیب مینمود . زمان که مغول متوجه میشود که رهبران پشتون در پی بیداری و روشنگری مردم خود هستند به دسیسه های مختلف دست زدند وهمین امر باعث گردید که پیر روشان از تصوف وطریقت داخل میدان سیاست ومبارزه گردد. به قول پروفیسیور حبیب اله رفیع پبر روشان در مبارزه با مغولها کشته شد ولی فرزندان او برای قرنها مبارزه او را دوام دادند بعد از او قیام ایمل خان مومند قیام دریا خا ن وبعد قیام خوشحال خان که متاسفانه موفق نشدند!
ولی خوشبختانه قیام میروس نیکه پیروزمند بود وبه همین شکل قیام احمد شاه بابا که منجر به ایجاد افغانستان بزرگ و امپراطوری احمد شاهی گردید .
بعد از گذشت سالها همان شیوه ای مغولها را انگلیسها در پیش گرفتند! انگلیسها از طریق ملا های استخدام شده در میان مردم تبلیغ میکرد ،اگر فرزندان تان به مدرسه برود از بهشت محروم میشوند ! انگلیسها با این عمل شان هنوز دشمنی با پشتونها را کافی نداستند ودر پی جدا ساختن شان دست بکار شدند. با یک نظر گذاره میدانیم که انگلیسها در سال 1893 با استفاده از ناگزیریهای امیرعبدالر حمن خان (جنگهای داخلی وحکومت های ملک الطوایفی) تحت فشار موفق گردیدند تا قرارداد را از طریق وزیرخارجه خویش مورتیمر دیورند، با دولت افغانستان به امضا برساندد. امیر عبدالرحمان خان به قول صدیق فرهنگ « مستبد با کفایت » در فکر این بود تا یک بار دولت مقتدر را ایجاد نماید ودرین راستا هرکه مخالف بود مطابق فرهنگ همان زمان از سر راه برداشت و کله منارهای در آغاز از شینواریها ( متاسفانه تعداد مریض ومغرض ازین یاد نمی کنند !) وبعد از هزاره ها ( که هر روز پکه میکنند) ساخت.
درین بازی های بزرگ غفارخان یکی از رهبران متنفذ نیم قاره هند در تاریخ پرچمدار مبارزه برای آزادی واستقلال میگردد . کریش کرنا دانشمند هندی میگوید که «باچاخان نه تنها رهبر افغانها بلکه رهبر نیم قاره هند ؛ یک رهبر بزرگ در تاریخ وبه معنی واقعی یک مسلمان بود که صدایش در امتداد قرنها شنیده خواهد شد» چیزیکه توجه هر خواننده را به تاریخ پیکار فخر افغان جلب مینماید، عظمت انسانی شخصیت غفار خان است که نصیب هرکس نمیشود او سالهای زیادی از عمر خود را در راه مبارزه با انگلیس و احقاق حقوق مردم هند بزرگ وبعدها پشتونها، گذراند. پاچاخان شخصیت مانند مهاتما گاندی، مارتین لوتر کینگ و آنگ سان سوکی جزو رهبران مبارزه «خشونت پرهیز» است. براساس علم جامعه شناسی سیاسی هر جنبش وتحریک بنابر عوامل درونی و بیرونی در امتداد زمان تند وکند میگردد جنبش خدایی خدمت گاران هم ازین پروسه مثتثنی نمیتواند باشد. بر بنیااد همان مفکوره خدایی خدمتگاران امروز ما نسل دیگر را با همان اهداف ولی متناسب با مقتضیات عصر حاضر می بینیم که ملهم از همان افکار ودیگاه هاست ..
امروز بعد از « آرامش قبل از طوفان» ، یکی از مهم ترین برنامه های کاری خدایی خدمت گاران در وجود «جنبش نجات پشتون ها » تحت رهبری منظور پشتون شگوفه نموده است . پشتون ها دانستند که فخر افغان درست میگفت که « خدای ته د خدمت ضرورت نشتهُ؛ د خدای خدمت دهغه دمخلوق خدمت دی » جوانان امروز درک کردند که ما هر روز نابود میشویم وتروریست معرفی میشویم ! رهبر این جنبش منظور پشتین علل عمده مصیبت مردم خود را نیک درک نموده است به قول او « سیاست ضد پشتون حاکمان پنجاب، نا آگاهی، بی اتفاقی وخواب غفلت خود پشتون هاست» یعنی همان درد که پیر روشان و باچاخان حس میکرد «بی سوادی وبی اتفاقای عامل تباهی ماست ». بعد از غفار خان منظور پشتین اولین جوان مبارز است که تابوی انتقاد از اردو و آی اس آی پاکستان را شکستاند و گفت که اردو و آی اس آی پاکستان در عقب نسل کشی پشتون ها، قتل های خود سرانه وفرا قانونی، ترور های سیاسی واختطاف افراد وتروریم در منا طق پشتون ها قرار دارد. منظور پشتون یک داد خواه را ستین است،ودرد مردمش را خوب حس میکند . این همه سبب شد که او در زمان کوتاه از یک چهره نا آشنا در سیاست پاکستان به الگوی حق طلبی، داد خواهی، وجدان بیدار مردم و ناجی مبدل گردد. این تحریک در حدود یکسال قبل با بر گزاری میتنیگ ها وتظاهرات در نتیجه ترور نقیب محسود تحت نام شبه نظامیان طالبان بوده،. از ین رو این حرکت از کراچی آغاز وبه همین شکل در شهر های مختلف پاکستان اجتماع بزرگ را بر پانمودند . آنها که در اسلام‌آباد در برابر دفتر مطبوعات گرد آمده بودند، شعارهای حقوق بشر و محو خشونت علیه جامعه را سر می‌دادند. اعتراض‌کنندگان با راه پیمایی طولانی خواهان عدالت برای «نقیب محسود» شدند. مظاهره‌کنندگان خواهان رسیدگی به نقض حقوق بشر، نظامی‌گری و تروریزم دولتی تحمیل‌شده بر آنها شدند. ودر این میان شعار های همچو ار « از نجیب تا محسود »!!! ویا لر وبر یو افغان! به همین شکل ترور ارمان لوڼی سر داده شد !! بقول منظور پشتین «هدف از لر وبر یو افغان » اشتراکیات فرهنگی وافغانیت است نه یک جغرافیا !! رحیم‌الله یوسفزی،ژورنالست سابقه دار بی بی سی گفته است: که مطمئناً این نوع مبارزه سازمان‌یافته برای حقوق،اصلاحات و منابع پشتونها طی سالهای گذشته دیده نشده است. او علاوه نمود که :« مردم مناطق قبایلی در طول دهه‌ها خشم و نفرت سرکوب شده‌ا‌ی نسبت به رفتار دولت با آنها داشته‌اند. کشته‌شدن نقیب‌الله تنها نقطه اوج این خشم و نفرت بوده است».
مظاهره کننده گان در برابر نسل کشی آرامی که علیه پشتونها در پاکستان جریان دارد، تظاهراتی را در شهر های مختلف شکل دادند. مظاهره‌کنندگان شعارهای تصفیه‌سازی پشتونها توسط سازمان‌های امنیتی پاکستان و تضعیف جنگ امریکا علیه تروریسم را حمل میکردند. مظاهره چیان با مخاطب قراردادن سازمان ملل متحد و ایالات متحده امریکا، خواهان دادن اطلاع فوری به جامعه جهانی شدند که پاکستان تروریزم را به منظور تصفیه قوم پشتون و نقض حقوق بشر حمایت مالی میکند. بنا بردرخواست منظور پشتون رهبر این جنبش هزارها نفر در شهرهای مختلف پاکستان تظاهرات را بر گزارنمودند ..ظاهرا شعار ها خواهان ختم تجاوزات آی اس آی در امورات پشتونهاست ! ولی عنق این حرکتها نوید از آزادی واستقلالیت پشتونها را میدهد !!
جای نهایت مسرت است که در پهلوی پشنیبانی احزاب سیاسی پاکستان پشتونها ی « بر » از جمله ولسی جرگه ومشرانوجرگه به شمول پریزدنت غنی وده ها سازمان مستقل مدنی پشتلبانی خویش را ازین حرکت عدالت خواهی اعلان نمودند . آقای امراله صالح معاون اول ریس جمهور میگوید که جنبش تحفظ پشتونها مانند موج های دریای اباسین به پیش میرود ! او همچنان علاوه نمود که از اتک تا آمو همه یک افغان است !!
علرغم آن درین برهه ی زمان که از سوی جهانیان برای افغانستان و پاکستان، برنامه ی کاری در پیوند به مبارزه با دهشت افگنی طرح و ترتیب میابد، پرسشی ایجاد میشود که، در زمینه برای جلب یاری و همنوایی پشتونها از کدام راه ها استفاده شود. می بینیم که این مرزها هرروز مورد حملات دهشت افگنها قرار میگیرد،.
گپ قابل اهمیت دیگراین است که حمایت از جنبش های عدالت خواهانه، حد و مرز نمی شناسد و در ذات خودعمل قابل تقدیر وتمجید است، به ویژه اگر این حمایت، از یک حرکت اعتراضی در همسایگی ما باشد که مردمان آن، سرشت و سرنوشتی مشابه ما دارند. تروریزم و ضد تروریزم، همان گونه که مردم افغانستان را آماج قرار می دهد، از پشتون های آن طرف خط دیورند نیز در یک مقیاسی دیگر قربانی می گیرد و روزگار شان را برباد نموده است. با این وصف، حمایت از حرکت اعتراضی آنها یک رویکرد انسانی و قابل تحسین است.!.
برای نجات از این تراژدی، فقط با عملی کردن فلسفه ی باچا خان، وبازنگری آن در اوضاع جاری راه دیگر موجود نیست. منظور پشتین میگوید که رهبران پشتون طی ۱۵ سال اخیر با زبان نرم صحبت میکردند ولی کس صدای شان را نشنید! روی این ملحوظ این جنبش حق خود را با لحن تند وزبان درشت میخواهد!!
در اتکا بر فلسفه غفار خان منظور پشتین دریک مدت کوتاه توانست هزازها انسان را بدون پول ومصارف مالی به تظاهرات علیه دولت بکشاند . ازین رو آی اس آی به تبلیغات علیه او دست زد که او اجنت استخبارات افغانستان وهند است!! این را هم نباید فراموش کرد که پشتونهای دوطرف خط دیورند قربانی بی عدالتی جهانی گردیده اند ُ!
علیرغم این همه هیاهو او توانست تا مخالفین خویش را به این باور برساند او اجنت واله دست کس نیست ! یکی از همین مخالفین او ا سفندیار ولی بود که امروز به حقانیت راه او پی برد و پشتیبانی خویش را ازین جنبش اعلان نمود.این جنبش توانست که صدها زن را در یک جامعه سنتی به میدان مبازه بکشاند ! این جنبش به نوع سکولار وعلیه افراط گرایی در مناطق پشتونهاست قد علم نمود به همین لحاظ زن ومرد وپیر وجوان پشتون منظور پشتین را ناجی خود میداند !
منظور احمد پشتین، رهبر این جنبش طی یک مقاله ای در روزنامه نیویارک تایمز ، نگاشته است: «تغییرات قانونی و ساختاری زمان گیر است، اما شکستن سکوت و کاهش ترس که در طول چند دهه
توسط دستگاه امنیتی اعمال شده بود، نشاندهنده موفقیت ما است حتی اگر رهبران جنبش تحفظ پشتون زندانی شوند یا از بین برده شوند!!! به همین اساس کنون منظوز پشتین رهبر پشتونها واساسگذار یک انقلاب بنیادی وتاریخی است که عظمت ونفوذ منظور پشتین را میتوان در تمام متینگها وبخصوص متینگ بنو میتوان بخوبی مشاهده نمود که او بدون پشتوانی مادی هزاران زن ومرد پشتون را به خود همصدا نمود !
سرانجام يکی از راه هاي شناخت هر جامعه نگاه به آن جامعه از دريچه فرآيندهای جنبشی است. مطالعه جامعه پشتونها از دريچه جنبش ها هم جامعه شناسی مان را غنا میبخشد ، و هم علاقمندان این عرصه را بیدار میسازد، ودر کنار این به گوش دولت های مسوول میرسانند که در جامعه با چه معضلات، تبعيضات و مطالبات جدی که از سوي اقشار جامعه پيگيری مي شود، روبه رو هستند.
توانا باد منظور پشتین رهبر انقلاب جنبش تحفظ پشتونها !
