سرگذشت میرویس خان هوتک ، استعمار ستیز بزرگ

بسم الله الرحمن الرحیم

در سال ۱۶۷۳ میرمن نازو انا همسر شاه عالم یکی از خان های قبیله هوتکی غلجائی کودکی به دنیا آورد ، نام این کودک را میرویس گذاشتند ، بله ، او میرویس بود ، میرویس هوتک بنیان گذار سلسله هوتکی ها ، کسی که با شجاعت و درایتی مثال زدنی دست صفویان ایران را از خاک پاک افغانستان کوتاه کرد و سلسله هوتکی های قندهار را بنیان گذاشت .
میرویس پس از رسیدن به بلوغ ، به تجارت پرداخت ، وی مانند هر آزاده دیگری از مستعمره بودن کشورش رنج میبرد و با تمام وجود در پی آزادی کشورش بود اما سه چیز باعث تداوم اشغال افغانستان از سوی صفویان میشد :
۱_نبود یک اجماع ملی بر علیه بیگانگان
۲_روحانیونی که مردم را از قیام بازمیداشتند
۳_فئودال هایی که با دولت صفوی زد و بند داشتند .
میرویس برای نجات کشور از دست بیگانگان تصمیم گرفت که ابتدا در میان آنان نفوذ کند ، او در قندهار به عنوان انسانی شرافتمند مورد احترام همگان قرار داشت .
گرگین حاکم گرجستانی قندهار هدف اول او بود ، درایت میرویس خان به زودی توجه گرگین را جلب کرد و میرویس ابتدا مشاور گرگین و بعد کلانتر قندهار شد وی در مقام کلانتری هم همان حامی متواضع مردم خویش بود .
ظلم و ستم گرگین همچنان ادامه داشت ، بالاخره مردم قندهار از ظلم و ستم گرگین خان به ستوه آمدند و طومار دادخواهی تهیه کردند که به امضای میرویس خان و تعدادی از بزرگان سرشناس قندهار مزین شده بود .
این طومار به دربار صفوی فرستاده شد اما فرستادن آن نتیجه ای جز بدبین شدن گرگین نسبت به میرویس خان در پی نداشت .
میرویس و چند تن از سرشناسان شهر به دستور گرگین تحت الحفظ و به عنوان دشمنان دولت به دربار ایران فرستاده شدند ، میرویس با درایت و ذکاوت خودش را از این مهلکه نجات داد و اجازه سفر حج را گرفت و پس از به جا آوردن مراسم حج به قندهار بازگشت .
گرگین اما باخبر نبود که میرویس در اصفهان صدراعظم را نسبت به او ظنین ساخته و از دربار منشور کلانتری قندهار و در سفر حج از روحانیون بر علیه او و دولتش فتوا گرفته است .
میرویس همچنان در طول این سفر مردم ولایت های مختلف را برای قیام آماده کرده بود ، در سال ۱۷۰۹ جرگه مخفیانه ای برگذار شد و قیام ملی برای رهایی افغانستان توسط اعضای جرگه تصویب شد ، اکنون تاجیک ، پشتون ، هزاره و بلوچ همه بیصبرانه منتظر بودند فرمان قیام از سوی میرویس خان صادر شود تا دمار از روزگار صفویان دربیاورند .
بالاخره در سال ۱۷۰۹ قیام مردم افغانستان به رهبری میرویس خان نیکه بر علیه دولت اشغالگر صفوی به وقوع پیوست و گرگین و سپاهیان او از دم تیغ آزادی خواهان افغان گذشتند و میرویس نیکه اساس دولت بزرگ هوتکی را در قندهار گذاشت .

سکه زد بر درهم دارالقرار قندهار
خان عادل شاه عالم میرویس نامدار

دولت صفوی برای نابودی این دولت جوان بارها سپاهیانش را به قندهار گسیل کرد ولی میرویس و مردم دلیر افغانستان به سختی از دولت ملی شان دفاع کردند و دمار از روزگار اشغال گران در آوردند .
میرویس خان بالاخره در سال ۱۷۱۵ پس از سالها تلاش برای سربلندی و آزادی کشورش درگذشت و در کهکران به خاک سپرده شد .

روحش شاد و یادش گرامی باد .

۲۷_۴_۱۳۹۹
منبع :
افغانستان در مسیر تاریخ ، مرحوم میر غلام محمد غبار ، ص ۳۱۶ تا ۳۲۳