نگاهی مختصر بر جرگه ء عدالت قومی پشتون
هلند، اکتوبر ۲۰۲۴
منظور پشتین رهبربا اعتبار، جوان و با انرژی جنبش تحفظ پشتون در مراسم تشیع جنازهٔ گیله من وزیر در ماه جولای سال روان عیسوی در برابر هزاران تن از اشتراک کنندگان بیان داشت که ما بمنظور دریافت راه رهایی از این همه بی عدالتی و ظلم بر پشتون ها جرگهٔ عدالت قومی را برگزار میکنیم و ما دراین جرگه همه ستم ها،مظالم، بیداد گری ها و ناروایی هایی را که تا کنون بر ملت ما روا داشته اند همراه با توانایی های ما در این جرگهٔ عدالت قومی برای مردم خویش توضیح خواهیم داد و از مردم خویش آرزو داریم تا در این جرگه یک تصمیم مشترک و سرنوشت ساز بگیرند.
جنبش تحفظ پشتون در اعلامیه های بعدی تاریخ تدویر این جرگه را بروز های ۱۱ تا ۱۳ اکتوبر سال روان عیسوی تصریح کردند و اعلام داشتند که این جرگهٔ عدالت قومی به اشتراک هزاران تن از پشتون های آنطرف مرز دیورند در منطقه خیبر ایالت پښتونخواه برگزار خواهد شد. آنها تصریح کردند که جنبش تحفظ پشتون منحیث میزبان متنفذین، پیشوایان قومی و مذهبی، فعالین اجتماعی و سیاسی و خانواده های قربانیان ظلم، وحشت و بربریت را به این جرگه دعوت میکنند ولی تصمیم سرنوشت ساز را اشتراک کنندگان جرگه خواهند گرفت.
از همان روز ببعد حکومت پاکستان ونظامیان پاکستانی با تمام توان و امکانات خویش از سازماندهی و تدویر این جرگه جلوگیری خونین بعمل آوردند. و درراستای اقدامات خشونت بار جنبش تحفظ پشتون را غیر قانونی اعلام کرده و تمام فعالیت های آنرا ممنوع قرار دادند. پولیس و اردوی پاکستان در سراسرآنکشور بر فعل و انفعالات فعالین پشتون محدودیت وضع کرده و در اثر حملات مسلحانه بر اجتماعات برگزاری این جرگه چهار نفر از فعالین جنبش تحفظ پشتون کشته وبه اقوال مختلف چندین تن زخمی گردیدند. همچنان بدفعات مختلف محلات آمادگی تدویر این جرگهٔ عدالت قومی مورد حمله قرار گرفته و خیمه ها و وسایل به آتش کشیده شدند. اما سخنگویان جنبش تحفظ پشتون پیوسته تأکید داشته اند که این جرگه در هر شرایط بتاریخ معینه و در محل تعین شده برگزار خواهد شد. بعد از حملات وحشیانهٔ نظامیان پاکستانی بر گردانندگان جرگهٔ عدالت قومی منظور پشتین طی یک نامهٔ سرگشاده اعلام داشت که اگر حکومت پاکستان با توسل به زور و خشونت جلو جرگهٔ عدالت قومی را بگیرد ، جنبش تحفظ پشتون نیز بر شیوۀ مبارزه مسالمت آمیز خویش تجدید نظر خواهد کرد و مسئولیت آن بر دوش حاکمان پاکستان خواهد بود.
به بیان سخنگویان جنبش تحفظ پشتون و نشرات پاکستانی با وصف این همه تهدیدات نظامیان پاکستانی و غیر قانونی اعلام کردن جنبش تحفظ پشتون و ممنوعیت بر فعالیت این جنبش دیروز و امروز یعنی یک روز قبل از تدویر جرگهٔ عدالت قومی بیشتراز پنجاه هزارنمایندگان محلات ایالت های پشتونخواه و بلوچستان به محل برگزاری جرگه مواصلت کرده اند و هزاران تن دیگر با کاروانهای متعدد در مسیر راه هستند. در حالیکه حد اعظمی معیار دعوت شوندگان به این جرگه را آنها سی هزار تن تخمین زده بودند.
در تحت فشار این ایستادگی به اهداف حق طلبی جنبش تحفظ پشتون، بلأخره دولت پاکستان و حکومت ایالتی با سرافگندگی عقب نشینی کرده و بتاریخ پنجشنبه دهم اکتوبر برای جنبش تحفظ پشتون اجازهٔ تدویر این جرگه را صادر کرد.
ناگفته نباید گذاشت که در این اواخر وضعیت پاکستان هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ اجتماعی - سیاسی رو بوخامت بوده و بسیار شکننده میباشد. ثبات سیاسی از بین رفته و درگیری های سیاسی روز تا روز وسعت پیدا میکند.طی ماه های اخیر حزب تحریک انصاف در پایتخت و شهر های بزرگ پاکستان با آنکه غیر قانونی اعلام شده بود تظاهرات و اجتماعات بزرگی را راه اندازی کرده و خواهان آزادی عمران خان صدراعظم سابق آنکشور از زندان هستند. در این گیر و دارسیاسی نرخ مواد اولیه و ضروری برای نفوس ۲۴۰ میلیونی پاکستان که بر اساس تخمین های سازمان ملل متحد و بانک جهانی ۴۵ فیصد شان در بدترین حالت فقر زندگی دارندبصورت سرسام آور بالا میرود وخشم عمومی را برانگیخته است.
طوریکه هم از لابلای تظاهرات، اعتراضات و اجتماعات سراسری حزب تحریک انصاف و عقب نشینی نظامیان در تدویر جرگهٔ عدالت قومی بر می آید وضعیت سیاسی – نظامی پاکستان از کنترول نظامیان خارج میگردد. وضعیت پاکستان آبستن تغییرات است و همچنان فردا برای پشتون های پاکستان روز سرنوشت ساز خواهد بود.