میرعبدالواحد سادات
ازشمس النهارتا فیسبوک
سوم می از طرف سازمان ملل متحد بحیث « روز بین المللی آزادی مطبوعات » اعلام و در بیشتر از ( ۱۸۰ ) کشور تجلیل میگردد.
چیزی کم ( ۱۴۰ ) سال از تاسیس اولین اخبار( شمس النهار ) در افغانستان ، که در نخستین مطبعه سنگی کشور به اهتمام مرحوم میرزاعبدالعلی خان ، میگذرد . این اخبارنقطه عطف تلاش امیرشیرعلیخان درتطبیق ریفورمها بخاطر دولت سازی و تغییرات اجتماعی بود و نشر اخباردر فهرست پیشنهادی سید جمال الدین افغان به امیر موصوف نیز وجود داشت.
از آن زمان تا کنون سیر و تطور مطبوعات با فراز و فرود های جدی همراه بوده است ، ریفورم های امیر حبیب اله ، زمینه نشر دومین اخبار ( سراج الاخبار ) را بوجود آورد و جنبش مشروطیت اول و تلاشهای محمود طرزی که بحیث پدر ژونالیزم شناخته میشود ، صفحه یی با اهمیت در گشودن درواز های مطبوعات مدرن در کشور میباشد . البته آزادی مطبوعات در تمام این چهارده دهه با مد و جذر های جدی همراه بوده است ، در دهه دیموکراسی شاهی بیشترین اخبار غیر دولتی و آزاد فعال بود و تعداد آنرا تا ( ۳۴ ) قید نموده اند و زیادترین اخبار دولتی بعد از نهضت امانی در سالهای حاکمیت ح د خ ا ( حزب وطن ) وجود داشت.
اکنون در افغانستان ( ۸۶ ) تلویزیون ، ( ۲۲۲ ) رادیو و ( ۱۴۶ ) اخبار و مجله بنشر میرسد و جایگاه ( ۱۲۰ ) را در جهان بحساب مطبوعات و آزادی آن احراز مینماید . کاربران فیسبوک در افغانستان به چند ملیون میرسد و جندین ملیون افغان در بیرون از کشور با فیسبوک مصروف اند.
واضح است که تغیرات کمی چشمگیر است ، اما باید دید و متوجه باشیم که« رکن » چهارم قدرت ( مطبوعات و رسانه ها ) از لحاظ کیفی در کدام سطح قرار دارد؟
طرح این سوال حایز اهمیت جدی است که : مجموع نشرات به محور منافع افغانستا ن عمل مینمایند ؟ و موثریت این نشرات در مسایل اساسی صلح ، ثبات و گذار به بازسازی و رفتن بشاهراه ترقی از چه قرار است ؟ و آیا در راه وصل کردن میرویم و یا در مسیر فصل کردن تیشه میزنیم ؟ و در یک سخن ، در جدل تاریخی علم و جهل جایگاه ما در کجا است ؟ البته بررسی این سوالات ایجاب نقد و ارزیابی دقیق و مسلکی را مینماید.
در یادهانی ازین روز ، روح خبر نگاران و مبارزان آزادی مطبوعات که جام شهادت نوشیده اند، شاد میخواهیم . منحیث حسن ختام شعری را متذکر میشوم که در پیشانی اخبار شمس النهار درج است:
کاری که بر تو کل تو کردم ابتدا
یارب به فضل خویش رسانش به انتها