I

عبدالصمد ازهر

صدمین سالگرد استقلال را گرامی بداریم

یک صد سال از زمانی می گذرد که امپراتوری بریتانیا در مقابل مبارزه ی برحق مردم غیور افغانستان، در زیر رهبری شاه ترقی پسند کشور امان الله غازی، سر تسلیم گذاشت و استقلال افغانستان را به رسمیت شناخت. این دست آورد بزرگ که به قیمت خون رزمنده گان دلیر کمایی شد، برای مردم آزادی دوست ما افتخار عظیم تاریخی آفرید و راه را برای مبارزات استقلال طلبی کشورهای مستعمره در آسیا و افریقا گشود.

در پیامد جنگ جهانی اول (۱۹۱۴- ۱۹۱۸) تحولات شگرفی در عرصه ی جهانی رخ داد. امپراتوری های نیرومند المان، اطریش-مجارستان و عثمانی برچیده شدند. ایالات متحده امریکا با اشتراک در این جنگ (از سال ۱۹۱۷)، به مثابه ی قدرت جدید جهانی ظهور کرد. امپراتوری تزاری روسیه نیز در پیامد انقلاب اکتوبر به کشور شوراها مبدل شد.

در چنین حالتی، اوضاع از چندین جهت برای افغانستان به نفع اعلان استقلال بود:

جنگ جهانی تازه خاتمه یافته، دولت بریتانیا رغم پیروزی در جنگ، در اثر ضایعات بزرگ انسانی و اقتصادی نفسگیر شده بود؛

هند برتانوی از قیام های آزادی خواهی در شبه قاره در هراس بود؛

در همسایه گی شمال افغانستان تحول شگرفی به نفع جنبش های آزادی بخش و استقلال طلبی رخ داده، افغانستان از حالت گیر ماندن میان دو سنگ آسیا نجات یافته بود؛

امیر حبیب الله، به مثابه مانعی در برابر اعلان استقلال، دیگر به ابدیت پیوسته بود؛

نیرویی از مشروطه خواهان و استقلال طلبان در دور امان الله وجود فعال داشت؛

در جامعه نیز هوای جهاد برای حصول استقلال نیرو گرفته بود.

اعلیحضرت امان الله، بعد از جلوسش بر اریکه ی پادشاهی، استقلال کامل افغانستان را در نهم حوت ۱۲۹۷ خ اعلان کرد و به زودی در ۶ حمل ۱۳۹۸ برابر با ۲۷ مارچ ۱۹۱۹از طرف دولت شوروی به رسمیت شناخته شد. اما  بعد از پذیرفته نشدن استقلال کامل از جانب انگلیس، کشور وارد جنگ سوم افغان – انگلیس شد که بعد از جنگ  های ماه های می و جون به متارکه و بالآخر به امضای معاهده صلح راولپندی میان علی احمد خان وزیر امور داخله و سر همیلتون گرانت وزیر امور خارجه هند برتانوی انجامید و وسیله یادداشت رسمی استقلال کامل افغانستان به رسمیت شناخته شد.

استقلال برای ما صرف این اهمیت را نداشت که سیاست داخلی و خارجی ما در دست خود ما قرار گرفت. این استقلال راه گشای تحول های ژرف برای دولت سازی و انکشاف اقتصادی اجتماعی و فرهنگی بود که شاه امان الله برای پیاده ساختن آن کمر همت بسته بود.

افغانستان اگر به حال خودش گذاشته می شد به زودی به نمونه پر جاذبه برای کشورهای مستعمره و انکشاف نیافته مبدل می گردید، امری که هم قدرت بزرگ استعماری انگلیس و هم زالو صفتان اجتماعی را که سود شان در عقب مانده گی و نادانی مردم نهفته است، به تشویش انداخت. همان گونه که دیدیم استخبارات انگلیس با استخدام دزدان و جنایت کاران فضای امن را برهم زد و با به کارگیری مزدوران معاش خوار در لباس پیر و پیشوای مذهبی فتوای تکفیر اعلیحضرت امان الله را صادر کرد و توانست همه دست آوردها را نابود و جامعه را به قهقرا برده از امان الله و ملت افغان چنان انتقام گیرد که آن سنت به جا مانده هنوز هم تار و پود این ملت را چون موریانه خورده می رود. هر باری که این ملت خواسته است قد راست کند با همان طریقه ی عنعنوی مجازات شده است.

این ملت بلا کشیده، نه تنها در گذشته های قدیم گذرگاه جهان گشایان بود بلکه در زمان حاضر نیز مورد هجوم و لشکرکشی ابر قدرت ها قرار گرفت.

صدمین سالگرد استقلال به زمانی تصادف می کند که امریکای ابر قدرت با یاران ناتویش در کشور حضور ناخوانده دارند و همه روزه از مردم ما قربانی گرفته می روند. با آنکه افغانستان را به صورت رسمی کشور اشغال شده نمی دانند اما نان ده و کل اختیار ما استند.

آیا در چنین حالتی سخن از استقلال و تجلیل از سالگرد آن معقولیت دارد؟

اگر دولت های به ظاهر مستقل جهان را به دقت بنگریم، کمتر کشور دارای استقلال کامل را یافته می توانیم. کشورهای بسیار پیشرفته دارای اقتصاد نیرومند مانند جاپان، المان، انگلستان ، کوریا و امثالهم، استقلال کامل ندارند. در برخی پایگاه های امریکا وجود دارند و بقیه هم به دلایل امنیتی و اقتصادی مجبور به تابعیت اند. هر کشوری در جهان که از پذیرش شرایط امریکا و سهم آن در چپاول ثروت، سر باز زند با تعزیرات اقتصادی، بغاوت های رنگین و حتا تجاوز مسلحانه باید محاسبه کند. استقلال اقتصادی ابر قدرت هایی چون چین و روسیه نیز اکنون زیر سوال است.

با آنکه حضور نیروهای خارجی در کشور ما و درجه ی فرمان روایی شان متفاوت تر از آنچه گفته آمد می باشد، اما همین که در ظاهر هم ما را مستقل می شناسند ما را این توانایی می دهد تا شهامت تجلیل از کارنامه های سربازان شجاع راه آزادی را داشته باشیم. همان گونه که در همین نگاشته اهمیت و ارزش بلند آن قیام، قهرمانی های آن رزمنده گان فداکار با انکشاف های پر ارزش متصل  آن گزارش شد، لشکر کشی های روس و امریکا نمی توانند از اهمیت آن حادثه و از ارزش خون های ریخته شده و برنامه های انقلابی پیوست به آن بکاهد. ما یاد همه ی آن افتخار ها را بزرگداشت می کنیم.

مجلل باد صدمین سالگرد استقلال افغانستان!

افتخار باد بر شهدای پاک راه آزادی!

گرامی باد نام نامی رهبر گرانمایه و ترقی خواه افغانستان، اعلیحضرت امان الله غازی!

بزرگ ترین گرامیداشت عبارت خواهد بود از پیکار پیگیرانه برای در عمل پیاده کردن برنامه های ناتمام امان الله غازی.