محمد ولی 

یادواره مختصر ازتجلیل اول ماه می روز جهانی کارگر
کارگر درنیم قرن قبل از امروز

بانزدیک شدن روز بین المللی کارگران ح.د.خ.ا شعارها به مناسبت این روزرا درجریده پرچم به نشر میرساند وبه حوزه های نیز سپرده میشد.
ازین روز با تدابیر عالی وبا شکوه تجلیل میگردید که شامل مارشها وسخنرانی ها بود . مارش از پوهنتون کابل تا پارک زرنگار راه می افتید وسخنرانی ها در پارک زرنگار تا شام همان روز ادامه می یافت. محصلان پولی تخنیک کابل به پوهنتون می امدند وهمه مارش کنان بسوی شهر حرکت میکردند ، در طول راه متعلمین لیسه های رحمن بابا ، دارالمعلمین ، ابن سینا، غازی ، خوشحال خان ختک ، حبیبیه ، مکتب صنایع ، کارگران کار خانه جات جنگلک ، نساجی گذرگاه، حجاری ونجاری وحجاری وبتون با مارش محصلان پوهنتون می پیوستند ومارش از لحاط عددی لحضه به لحظه وسیعتر میشد .
ان روزها دوطرف جاده میرویس میدان تا پل ارتل با درختان اکاسی پوشیده بود وعطر ان در فضا می پیچید . پلاکاتها ، پرچم های سرخ رنگ ، شعارهای طولانی تکه ای با نوشته های سفید با سبزی برگهای شسته بهاری درختان وگلهای سفید اکاسی ، غریو وهیهاهوی شعار های زنده باد ومرده باد ، قرائت اشعار ، پخش سرود کارگران به این مناسبت به فضا زیبندگی خاص میداد.
هیئات رهبری حزب در سرک ده افغانان کمی بالاتر از پل ارتل درصف اول مارش قرار میگرفتند، ستیژ سیار اراسته با بیرقها وتابلوی کلان ( کارگر زنجیر شکن) که در گذرگاه در حویلی استاد عبدالحمید برنا نگهداری میشد درهمین لحظات در پیشاپیش مارش قرار میگرفت ومارش به مسیرش ادامه میداد. همینکه صفوف اول مارش در مقابل شفاخانه ابن سینا میرسید صدا بلند میشد که ( سکوت) این سکوت بخاطر حفظ ارامش مریضان رعایت میگردید که جز شرفه پاها صدایی شنیده نمیشد . بارسیدن مارش درمقابل قلعه هزاره های چنداول صدای داود کاویان یکی از شعرای جوان حزب بر میخاست که ( شکستم این سکوت تلخ ای یاران همسنگر ) باز نعره ها وشعارها ، شور وهلهله وهیجانات وخواندن اشعار وپخش ترانه کارگران بنام(مارش مارش به پیش -- ظفر از شماست ) توسط لودسپیکر های سیار فضای جاده را بخود می پیچید .
تپه پارک زرنگار که موقعیت خوبی برای سخنرانی وتدویر میتنگ داشت صبح وقت توسط انعده اعضای حزب که درنزدیکی انجا زندگی داشتند اشغال میشد.
متعلمان ومعلمان لیسه های امانی، استقلال ، انصاری، میخانیکی کابل ، ودیگر مکاتب به پارک میرسیدند ، کارگران منطقه صنعتی پلچرخی وکرگران خانه سازی وسائر موسسات تولیدی وکارگری وپیشه وران شهر بعد از جمع شدن در پل محمود خان با حمل شعار های نوشته شده ، پرچمها وپلاکاتها با غریو وهیاهوی لرزاننده به محل میتنگ میرسیدند، منظره عجیبی بود ، صفوف مارش کنندگان منطم بود ، پر چمها وشعارها درمارش حمل میشد ، جوش وخروش زنده باد ومرده باد فضارا درهم می پیچید گویی موجی در حرکت افتاده بود نظم مارشها وجریان میتنگ انقدر دقیق وسنجیده شده عملی میگردید که هیچگونه اخلالی در تردد ترافیکی وزندگی روز مره مردم وارد نمیشد ازین جهت درمسیر مارشها ومحل گردهم ایی نه پولیس دیده میشد ونه عسکری توظیف می بود .
میتنگ در پارک زرنگار بعد ازجابه جا شدن مارش کنندگان حوالی ساعت ده قبل از چاشت آغاز میگردید .
ستیژ سیار وتابلوی کارگر زنجیر شکن که تصویر یک کارگر پابه زنجیر دران رسامی شده بود به فراز تپه جاداده میشد.
پارچه شعر مرحوم بارق شفیعی که بخشهای ازان به خاطرم مانده در کنار خواندن اشاعر انقلابی وهیجان انگیز همیشه درین روز خوانده میشد :

کارگر زنجیر شکن
دشمن دژخیم ستم
خیز و خیزبه باکی سیلاب بخیز
به شرار افگنی مهر جهانتاب بخیز
کاخ ستم ببر وهستی بیداد بسوز
ای جهاندار کنون گاه جهانداری توست

(سردوه طولانی وبه شکل شعر نوبود که من بعد ازگذشت پنجاه سال طرز نوشتنش فراموش کرده ام)

درسخنرانی هاکادر های حزبی اعم از محصلان ، کارگران ،بعَضی کارمندان دولت به شمول زنان شرکت میکردند . مضمون این سخنرانی ها قبلآ معین میگردید وهر سخنران روی یکی از معضلات جاری در جامعه سخن میگفتند .
بعد ازساعت چهار عصر که مامورین رخصت میشدند وسعت میتنگ ساحه خالی عقب وزارت اطلاعات وکلتور که حالا تعمر بلند منزل وزارت مخابرات است تا سرک مقابل کلینیک دندان حالا شفاخانه نسایی رابعه بلخی ، در سمت دیگر تا مقابل هوتل پلازه بالای زیر زمینی محمد جان خان وات میرسید .
درین وقت عده ای از اعضای کمیته مرکزی حزب روی موضوعات حاد ومبرم روز سخنرانی میکردند . در ساعات اخری اعضای بیروی سیاسی محترم سلطانعلی کشتمند ، مرحوم میر اکبر خیبر ، دکتور اناهیتا راتب زاد و محترم سلیان لایق باسخنرانی های تحلیلی وهیجانی شان بر نا به سامانی های امور وشیوه اای مبارزه باان وبسیج مردم صحبت میکردند .
سخنران اخرین میتنگ مرحوم ببرک کارمل میبود که معمولآ تا یک ساعت روی اساسی ترین ومبرم ترین مسایل روز، دور نمای جنبش ، راهها وطرق موثر مبارزه ، اتحاد دهقانان وکارگران ونقش حزب در امر بیدار سازی مردم ونیز روی بخشی از مسایل مربوط به جنبش کارگری وجنبشهای رهای بخش ملی ، مسئله حقوق پشتونها وبلوچها وحق خلق فلسطین سخنرانی میکردند .حوالی هفت شام مراسم باصدور یک قطعنامه خاتمه می یافت .
جریده پرچم خبر جریان مارشها ومیتنگهای کابل وولایات را با تصاویر به نشر رسانیده نتیجه گیری لازم بعمل می اورد .
همه جریانات سیاسی ( جناح خلق ح.د.خ.ا، جریان دمو کراتیک نوین ( شعله جاوید) که مارش ومیتنگ انها هم باشکوه وپرعده میبود وجریان سوسیال دموکراسی (مساوات) مربوط مرحوم محمد هاشم میوندوال ودیگران ازین روز تجلیل می نمودند .
عجیب ان بود که اخوانی ها با همه خصومت فکری وایدیولوژیک که ‌باتفکر چپ وکارگری داشتند درین روز مارش وگرد همایی میکردند که هدف شان جز اخلالگری وتخفیف اثرات سخنرانی های احزاب چپ چیزی نبود.
در صحبتها وسخنرانی احزاب چپ‌علاوه بر مسائل داخلی روی جنبشهای ازادی بخش ملی وضد استعماری ، دفاع از حقوق مردم فلسطین ، حقوق پشتونها وبلوچهای انطرف خط دیورند ، تقبیح جنگ وحمایت ازصلح ، توضیح سیاستهای استعماری انگلیس ، امریکا ، تقبیح سیاستهای نظامیگران پاکستان واعمال ظالمانه دولت صهیونیستی اسرائیل برعلیه خلق فلسطین ومحکوم نمودن جنایات امریکا در جنگ ویتنام ودفاع ازازادی ووحدت مجدد هردو ویتنام روشنی انداخته میشد .
اخوانی ها در برابر همه این مسائل مربوط به استعمار واستعمار زدگی عکس العمل نشان داده انرا کمونیسم میگفتند واز پگاه تا بیگاه همان روز اتهامات ، دَشنامها، وکفر وتکفیر علیه نیروهای چپ صادر میکردند .ضدیت با جنبش ازادی بخش فلسطین با اتهام کمونست بودن مرحوم ایاسر عرفات، تکفیر مرحوم جمال عبد الناصر زعیم مقتدر مصر وحامی وحدت جهان عرب علیه اسرائیل ، بد گویی ازرهبران جنبش پشتون وبلوچ ، موضعگیری صریح دربرابر جنگ ازادی ویتنام جزء تبلیعات وسخنرانی هایشان بود . ازهمین جهت در مکاتب وپوهنتونها ایشان را ( غند ضربه امپریالسم میگفتند ) که حالا ان اسم با مسمی شده است .