فاجعه هریرود
مدتی قبل نظامیان ایران ده ها تن از هموطنان ما را که برای کار به ایران میرفتند دستگیر و پس از شکنجه به دریای هریرود انداختند ، برخلاف تصور آنان خوشبختانه تعدادی از هموطنان مان از این مهلکهجان سالم به در بردند و خبر این جنایت را به گوش جهانیان رساندند .
ویدیویی هم در همان زمان پخش شد که اجساد شهدا و نجات یافته گان و همچنان برجک های مرزبانی ایران را نشان میداد .
واکنش دولت جمهوری اسلامی افغانستان :
به فرمان جلالتماب محمد اشرف غنی هیئتی برای بررسی این موضوع به محل این رویداد فرستاده شدند .
محترم محمد حنیف اتمر، سرپرست وزارت خارجه افغانستان نیز با انتشار توئیتی به همراه عکس‌های از جنازه‌های چند نفر از غرق شدگان و همچنین شاهدان این ماجرا، نوشته است: « ظلم و وحشتی که باعث شکنجه و شهادت مردم مظلوم ما در مرز افغانستان و ایران گردیده، خاطر ملت ما را به شدت اندوهگین ساخته است. این غم، غم مشترک ماست. به هموطنان خویش اطمینان می دهیم که تا رسیدن به حق و عدالت این جنایت نابخشودنی را با تمام امکانات دیپلماسی کشور پیگیری خواهیم کرد.»
محمد حنیف اتمر، سرپرست وزارت خارجه به نمایندگان مجلس هم قول داد که از تمام راههای دیپماتیک موضوع را مورد بررسی قرار دهد ، اتمر گفته است که پس از «بحث‌های تند با مقام‌های ایرانی» آنها پذیرفته اند برای بررسی این موضوع هیات مشترک کابل و تهران تشکیل شود.
محترم عبدالوحید قتالی والی هرات هم تهدید کرد که روزی با ایران تسویه حساب خواهد کرد .
واکنش مردم افغانستان :
مردم افغانستان واکنش تندی به این فاجعه نشان دادند ، فعالان مدنی و شهروندان هرات در برابر کونسولگری ایران در اعتراض به شهادت مهاجران کارگر افغان به تجمع کردند و از دولت افغانستان و سازمان ملل متحد خواستند تا زمینه را برای شناسایی و مجازات عاملان این حادثه فراهم کنند.
۱۲۰ نماینده مجلس افغانستان و فعال مدنی نیز نامه‌ای سرگشاده به آیت الله خامنه‌ای، رهبر و حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران فرستادند. در این نامه سرگشاده به رهبران ایران امضا کنندگان از دولت ایران خواسته‌اند «تا نسبت به وقوع این حادثه عذرخواهی کنند، به خانواده‌های قربانیان غرامت بپردازند و عاملان این کار را مجازات کنند.»
واکنش دولت ایالات متحده امریکا :
در واکنش به این ماجرا، وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا گفته است که «رفتار بی‌رحمانه ایران با مهاجران افغان وحشتناک است.» آلیس ویلز، معاون وزارت خارجه آمریکا می گوید که دولت آمریکا از تحقیقات کامل در این زمینه پشتیبانی می کند تا مقصران پاسخگو شوند.
مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا این حادثه را خیلی تاسف آور خوانده و از افغانها خواست که این موضوع را با جدیت دنبال کنند .
سفارت ایالات متحده آمریکا در کابل نیز اعلام کرد: از تصمیم وزارت خارجه افغانستان برای آغاز بررسی‌ها درباره کشته شدن شهروندان افغان در مرز ایران حمایت می‌کنیم و از ایران می‌خواهیم تا در این زمینه همکاری کامل را داشته باشد.
کمیسیون حقوق بشر افغانستان هم در واکنش به کشته شدن شهروندان این کشور در مرز ایران، از مقامات دو کشور و نهادهای بین المللی خواست با شناسایی و مجازات عاملان، از "تکرار چنین برخوردهای فاجعه‌بار و ناقض حقوق بشری جلوگیری کنند".
نمایندگی اتحادیه اروپا در افغانستان نیز با انتشار توئیتی با اشاره به این حادثه گفته است که این اتحادیه از تحقیقات در این زمینه حمایت می کند و خواستار شفافیت کامل در این زمینه است.
خانم پتریشیا گاسمن معاون بخش آسیای دیدبان حقوق بشر هم این رویداد را تخطی جدی حقوق بشری دانست و گفت که آنها قبلا هم گزارشاتی در مورد اذیت و آزار مهاجران افغان توسط نظامیان ایرانی دریافت کرده اند .
واکنش ایران :
دولت ایران کما فی السابق این موضوع را رد کرد ، همانطور که پس از سرنگونی هواپیمای اوکراین با موشک های سپاه نقش آشکار نظامیانش در سرنگونی این هواپیما را رد کرده بود .
دولت ایران تهیه و پخش کلیپ ویدیویی را هم کار دشمنان انقلاب ایران دانست ولی تاکنون نتوانسته است این موضوع را ثابت کند .
واکنش رهبران تنظیم ها :
متاسفانه رهبران نامبرده تاکنون لازم ندیده اند که عکس العملی از خود نشان بدهند چرا که زندگی افغانها برای آنها کوچکترین ارزشی ندارد البته اگر شهدای دریای هریرود ایرانی بودند و توسط نظامیان امریکا غرق میشدند این رهبران زمین و زمان را به هم میدوختند اما متاسفانه که آنها افغان بودند .
واکنش مزدوران ایران :
لطیف پدرام رهبر حزب کنگره ملی که خودش را آزادی بخش میداند و با گاندی همزادپنداری میکند به جای آنکه در برابر مقصران این فاجعه موضع بگیرد در برابر سخنان مایک پمپئو واکنش تندی نشان داد و ثابت کرد که زنجیر بردگی را بر همه چیز ترجیح میدهد .
پدرام :
جنایات امریکا در مورد مهاجرین مکزیک شرم آورو ضد انسانی است .
به نظر پدرام بد رفتاری با مهاجران مکزیک جنایت است ولی به شهادت رساندن ده ها مهاجر افغان نه تنها جنایت نیست بلکه قابل تقدیر هم هست .
خوب دیدیم که از سرداران سپاه پاسداران گرفته تا مهاجران مکزیک همه برای پدرام مهم هستند فقط و فقط تنها کسانی که پدرام برایشان ارزشی قائل نیست افغانها هستند ، فرقی هم نمیکند که پشتون باشند و یا تاجیک و ازبیک .
تلاش برای فریب اذهان عمومی :
پس از وقوع این فاجعه صفحه هایی مانند صفحه فیسبوکی " برچی یو از جنس مردم "
شروع کردند به پخش داستانی گمراه کننده در فضای مجازی ، راوی این داستان خیالی مشخص نیست و حتی کسی که راوی او را دوست و همسفر خود در آن سفر شوم معرفی میکند هم نام مستعاری دارد!!
این داستان خیالی را با هم میخوانیم :
روایتی از عمق ماجرای غرق شدن کارجویان!
روزگار و وضعیت اقتصادی دیگر چرخشی نداشت و هر روز نسبت به روز گذشته بدتر و بدتر می‌گردید. صبح زود از خواب بلند می‌شدم و پس از ادای نماز و نیایش خداوند سبحان به امید پیدا کردن کار و تهیه چند عدد نان، خانه را به مقصد «چوک» ترک می‌کردم، اما هر روز بدون یافتن کار به خانه برمی‌گشتم.
عمران (مستعار) همسایه من بود و با هم مکتب را تمام کرده بودیم، اما اقتصاد بد مجال ادامه تحصیل را برای هر دوی ما نداده بود. هر دو با هم به همه امورات می‌پرداختیم و هر دو با هم نظاره‌گر این مشکلات و سختی‌های زندگی همدیگر بودیم. ایام می‌گذشت و هیچ روزنه امیدی پیدا نشد تا اینکه هر دو تصمیم گرفتیم برای کار و تهیه رزق و روزی خانواده به ایران سفر کنیم. لذا شماره یکی از قاچاقبران را از یک دوستم گرفتم و پس از ارتباط و تنظیم موضوعات مربوط، از خانواده خدا حافظی کردیم و سفر خود را از کابل به مقصد هرات آغاز کردیم تا آینده را بسازیم.
حرکت مان آغاز شد و با آنکه فراز و فرودهای زیادی در مسیر کابل - هرات وجود دارد، اما مشکل خاصی ندیدیم و بدون کدام حادثه ملموس به هرات رسیدیم. در آنجا متوجه شدیم که شمار همراهان ما تا ایران به بیش از ۵۰ تن میرسد. قاچاقبران پول همه را مکمل گرفت و بدون درنگ سفر مان آغاز شد و با آنکه امیدی در دلم روشن شده بود، اما می‌دانستم نفس قاچاقی سفر کردن اشتباه است و مملو از خطر.
نمی‌خواهم زیاد حاشیه روی کنم. فکر کنم چهارشنبه یا پنجشنبه بود و ما مناطق پشت مناطق را طی می‌کردیم تا اینکه به منطقه‌ای نزدیک دهنه ذوالفقار رسیدیم و قرار شد برای عبور از دریا، ریسمانی از اینسو تا آنسوی دریا کشیده شود تا ما و هم‌قطارانم از آن به‌گونه آویزان بگذریم. نفس در سینه‌ام حبس شده بود، عمران رنگ به چهره نداشت و دیگران هم حالت بهتری از ما نداشتند. نفر اول خود قاچاقبر بود که با استفاده از ریسمان خودش را کشان کشان آنسوی آب رساند و ما هم به دنبالش در حالیکه بین هوا و آب معلق بودیم تلاش می‌کردیم تا از این خوان نیز بگذریم، اما چیزی را که اصلا انتظارش را نداشتیم اتفاق افتاد. جهنمی برپا شد که گویا دنیا به آخر رسیده بود. آری!
آن قاچاقبر نامرد و سنگ دل همینکه پایش به خشکی رسید، دست در جیب کرد و چاقویی را بیرون کرد و به بریدن طناب آغاز نمود، دهنم خشکی کرد و هر چه خواستم فریاد بزنم که «برگردید برگردید»، اما شد آنچه نباید می‌شد، طناب پاره شد و همه‌ای آن جمعیتی که با امید می‌خواستند به ایران بروند، به دریا افتادند و به دست و پا زدن شروع کردند به خوبی می‌توانستیم بفهمیم که آنان شنا بلد نبودند و یا هم آن وحشتی که از سوی قاچاقبر جنایتکار ایجاد شده بود، همه را در شوک فرو برد و همه چیز را از یاد برده بودند. به سختی می‌کوشیدند تا خود را نجات دهند، اما نشد که نشد، تعدادی زیر آب گم شدند، تعدادی را آب با خود برد و تعداد محدودی به شمول خودم و عمران توانستیم خود را نجات دهیم.
صحنه وحشتناکی بود، اما گذشت.در این روزها که جسدهای هم‌قطارانم را می‌یابند بگومگوهایی را می‌شنوم که گویا سربازان مرزی ایران ما و یارانم را به دریا انداخته‌اند، ادعایی که اتهامی بیش نیست و ما اصلا سربازانی ایرانی را ندیدیم و قربانی جنایتی شدیم که عامل آن قاچاقبر بی رحم و قسی‌القلب بود.
هنوز سخنان آن بی‌رحم را به یاد دارم که پس از بریدن طناب می‌گفت: بروید به دوزخ. من پولم را گرفتم و بر می‌گردم. این هم یک روش پول درآوردن بود.
من و عمران بازمانده آن حادثه وحشتناک هستیم و به مردم و حکومتی‌ها می‌گویم که نیروهای مرزی ایران هیچ نقشی در این حادثه نداشتند.
نکات قابل توجه این داستان خیالی :
۱_ روای این داستان خیالی خودش را معرفی نکرده است ، اسم کسی که او را به عنوان دوستش معرفی میکند هم مستعار است!!
۲_ اگر این داستان را با دقت بخوانید و به جلوه پردازی ها و طرز نگارش نویسنده توجه کنید متوجه میشوید که نوشتن این داستان نمیتواند کار یک مهاجر باشد که برای کارهای سخت به ایران میرود .
۳_نویسنده نوشته است که قاچاقبر ما را توسط طناب از دریا عبور داد ، این موضوع به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست ،
من با چندین نفر از هموطنانم که بارها به ایران رفته اند گفتگو کردم تمامی آنها امکان این موضوع را رد کردند .
چند تن از کسانی که این سوال را از آنها پرسیدم به این موضوع خندیدند و گفتند که عبور از دریای هریرود با طناب آن هم در این فصل ناممکن است و قاچاق بران مهاجران را توسط قایق های موتوری از آب عبور میدهند
به گفته چند تن از هموطنان مسن ما در چند دهه قبل یعنی حدودا زمان ریاست جمهوری داکتر نجیب الله و سپس دوره مجاهدان مهاجران به وسیله " گازک " از دریا عبور میکردند ، گازک عبارت بود از دو طناب که از این طرف دریا تا آنطرفش امتداد میافت و کابین کوچکی را از دریا عبور میداد ، در مناطق دورافتاده افغانستان احتمالا هنوز از گازک استفاده میشود ، در خارج از افغانستان به گازک تله کابین میگویند که البته تله کابین به مراتب پیشرفته تر از گازک است .
صفحه برچی یو از جنس مردم در پست دیگری هم این فاجعه را عملیات روانی دانست که برای لطمه زدن روابط افغانستان و ایران راه اندازی شده است ، اما در واقع عملیات روانی در حال حاضر توسط پدرام و گردانندگان صفحاتی مانند برچی یو در حال انجام شدن است تا مسببان این فاجعه از تعقیب و محاکمه نجات پیدا کنند ، نکته قابل توجه اینکه صفحه برچی یو در یک پست ادعا میکند که عامل اصلی این فاجعه قاچاقبر بوده است و در پست بعدی اصلا وقوع این حادثه را رد میکند .
در پایان از خداوند متعال برای شهدای دریای هریرود طلب آمرزش میکنم .
محمد شریف منصور
۲۵ ثور ۱۳۹۹