ترکیب قومی جمعیت افغانستان

I

موضع افغانستان به عنوان چهار راه تمدن ها، ناگزیر بر ترکیب قومی جمعیت کشور تأثیر گذاشته است. بیش از شانزده گروه قومی در افغانستان زندگی دارند که شامل پشتون، تاجیک، هزاره، اوزبیک، عرب، قرقیز، ترکمن، بلوچ، قزلباش، بیاتس، پاشایی، هندوها، سیک ها و موارد دیگر می شود. هریک از این اقوام هویت قومی خاص خود را تا امروز بدون کدام فشار بیرونی حفظ نموده و هویت قومی شان در کارت هویت هر فرد شناخته شده و مورد احترام مردم اقوام دیگر قرار گرفته است. در مجموع این گروه های قومی ملت افغانستان هستند که خصوصیات فرهنگی شان اساس هویت ملی کشور را تشکیل میدهد و آن را از مردم کشور های همسایه متمایز میسازد. سرشماری گروه های قومی در کشور هرگز از سوی حکومت های افغانستان به صورت رسمی تالیف و نشر نشده است. در سرشماری جمعیتی 1979 (اولین و آخرین سرشماری رسمی در افغانستان) اگرچه پرسش قومی در ابتدا در پرسشنامه گنجانده شده بود، اما با آغاز سرشماری، دولت تصمیم گرفت که از برهم زدن سرشماری خودداری کند و از بازپرسی خودداری کند دقت داده های آینده با حذف سوال مربوط به قومیت افراد.

اما طی چند صد سال اخیر برآوردهای جمعیت قومی کشور توسط مقامات مختلف صورت گرفته است. اولین کسی که جمعیت قومی افغانستان را برای اولین بار تخمین زد کوهستان الفین استون در سال 1809. بود. او و تیم تحقیقاتی اش متشکل از کارشناسان آمار، جمعیت، جغرافیا، زراعت، تاریخ، زبان شناسی و غیره., در تمام طول تحقیقات انجام دادند. افغانستان بیش از یک سال است و به اساس میانگین جمعیت مناطق مختلف در هر کیلومتر مربع ترکیب قومی مناطق یاد شده را به حساب می آورد. بر این اساس جمعیت اقوام تحت حاکمیت دولت افغانستان به شرح ذیل برآورد می شود: پشتونها 4.3 میلیون، بلوچها 1 میلیون تاتارها 1.2 میلیون هزاره، فارسها 1.5 تاجیکها 1.5 میلیون هندیها (پنجابیها، سندیا، کشمیری و جتها و غیره) 5.7 میلیون و گروه های مختلف قومی دیگر 300 هزار نفر. روی این حساب، کوهستان الفینستون، جمعیت کل سرزمین های تحت حاکمیت پادشاهی کابل را که شامل پاکستان حاضر و کشمیر هندی و بخشی از خراسان روز حاضر در ایران است، 14 میلیون نفر برآورد می کند. (Mountstuart Elphinstone، گزارش پادشاهی کابل و محورهای آن در هند، تارتاروس و پارس، ص 114). همانطور که می بینیم، شخصیت های فوق نشان دهنده ترکیب قومی جمعیت در مناطق تحت کنترل افغانستان است. حکومت در سال های (1809-1810) در جریان سفر کوهستان الفین استون و هیئت تحقیقاتی و تشریفاتی 200 عضو وی به افغانستان. این تنها برآوردهای جمعیت و ترکیب قومی افغانستان در 211 سال قبل است. اگر از این اطلاعات استفاده کنیم تا ترکیب قومی جمعیت افغانستان را در سال 1810 تخمین بزنیم که مرزهای کنونی افغانستان را محاسبه کنیم، جدول ذیل بدست می آید: پشتون ها 2.2 میلیون (44 %), بلوچی ها 125,000 (2.5 %), تاتارها یا تورکمان ها شامل هزاره ها 1.2 میلیون نفر (24 %). تاجیک ها (24 % استثمار فارس ها) 1.5 میلیون نفر. گروه های قومی مختلف 151 هزار نفر (3) %). بر اساس برآوردهای مونتستوارت الفین استون، مجموع جمعیت جغرافیایی کنونی افغانستان در سال 1810 میلادی 5.1 میلیون برآورد شده است. با توجه به اینکه در سرشماری سال 1979 (1979) کل جمعیت کشور 14.5 میلیون نفر برآورد شده است (13 میلیون نفر، عشایر 1.5 میلیون نفر) این رقم با تخمین 5.1 هزار نفر بوده است میلیون در سال 1810 و با توجه به میانگین رشد سالانه جمعیت طی 169 سال از آن زمان، برآورد دقیق و قطعی پدیدار می شود. در 169 سالی که از سفر مونتستوارت الفین استون می گذرد، میانگین نرخ رشد سالانه جمعیت حدود 0.67 درصد بوده است. این نرخ با میانگین نرخ رشد جمعیت هند در سال های 1800 تا 1901 که 0.46 درصد و از سال 1800 تا سال 2011 به طور میانگین 0.85 درصد برآورد شده است (the) میانگین این دو درصد برابر با 0.66 درصد است. (مقایسه تاریخ هند و اندونزی، Proceedings، Bloss et al., New York 1978، p. 2). بر اساس برآوردهای ترکیب قومی در سال 1810، رشد جمعیت، سرشماری 1979 و احصائیه رسمی اداره مرکزی احصائیه و معلومات برای سال 2018، رقم و درصد جمعیت گروه های قومی مختلف بوده است. در افغانستان در سال 1397 هجری شمسی به ترتیب ذیل تخمین زده میشود پشتون: 13,904,000 نفر 44.0 % تاجیک: 8,374,000، 26 % هزاره 3,792,000، صد فیصد اوزبیک 2,844,000، 9 % ترکمن 948,000 نفر 3.0 % بلوچ: 790,000 نفر. 2.5 نفر. سایر اقوام. 948,000 نفر جمعیت کل افغانستان. 2018 نفر - 100 %.

آژانس مرکزی استخبارات (سیا) و سایر سازمان های استخباراتی امریکا ترکیب قومی ذیل افغانستان را دارند %, پشتونها 42 %, تاجیکها 27 27 %, هزاره ها 9 %, ازبیکها 9 ٱیماقها 4 %, ترکمن 3 درصد، سایر اقوام در کنار هم 7 درصد جمعیت افغانستان را تشکیل می دهند. (پایان)

دکتر متخصص جمعیت نور احمد خالدی