طرح ترکیه و پاکستان برای کنترول افغانستان

نویسنده: ریک رازوف

منبع: مجله انتی بیلم ۱۹جون ۲۰۲۱

مترجم: رسول رحیم

همایش دیپلوماتیک سه روزه در انتالیا واقع در جنوب ترکیه در 18 جون آغاز یافت. طبق اظهار وزیر خارجه ترکیه، شرکت کنندگان شامل ده رئیس جمهور و نخست وزیر پیشین و برحال ، 42 وزیر خارجه پیشین و برحال و بیش از 50 نماینده سازمان های بین المللی بودند.

عناوین مباحثات شامل بالکان، آینده اروپا، روابط دوسوی اوقیانوس اطلس ، پناه جویان، مهاجران و تروریسم ( ترکیه معمولاً این واژه را در ارتباط با حزب کارگران کردستان و موتلف هایش به کار می برد) بود. یک نشست بنا به پیشنهاد ترکیه برای یک کنفرانس مدیترانه شرقی نیز در نظر گرفته شده بود.

این کنفرانس بازتاب دیگری از بلند پروازی های ترکیه به منظور مطرح ساختنش نه تنها به حیث یک قدرت منطقوی بلکه یک قدرت جهانی در حال کمون یا نا آشکار نیز می باشد.شاهد این سیاست از نقطه نظر نظامی از لیبیا تا قفقاز و از عراق تا سوریه و افغانستان می باشد.

شاه محمود قریشی وزیر خارجه پاکستان، در نخستین روز این همایش خواهان همکاری مشترک پاکستان و ترکیه در افغانستان، بعد از آن شد که همه نیروهای امریکائی و سائر نیروهای ناتو( به استثنای ترکیه) از آنجا بیرون می روند.یک گزارشگر روزنامه "صباح" از قول قریشی آورده است که او گفته است«من در بیستم ماه جون با وزیر خارجه ترکیه ملاقات می کنم و از وی در مورد اینکه پیشنهاد شان چه است، می شنوم. من اکنون در مورد جزئیات آن نمی دانم.»

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، پس از مذاکراتش با چندین رهبر دیگر ناتو، در 14 جون در بروکسل گفت که او قصد دارد از ترکیه و هنگری دعوت نماید تا به آن نقش امنیتی ای بپیوندند که ترکیه بعد از بیرون رفتن نیروهای ایالات متحد امریکا و ناتو در افغانستان بردوش می گیرد.پاکستان یک کشور منتخب مسلم برای این منظور است، زیرا ترکیه با این کشور در چندین ساحه به شمول ساحه نظامی همکاری اش را تحکیم بخشیده است اما هنگری یک گزینه مسلم نیست. یک امکان اینست که این کشور از سال 2008 به اینسو میزبان ترانسپورت هوائی قابلیت های استراتژیک چندین ملیتی ناتو بوده است و بنابراین، بهترین کشور کار آزموده برای سهیم شدن با ترکیه و پاکستان جهت کنترول میدان هوائی بین المللی حامد کرزی در کابل می باشد.

اردوغان با ویژگی اش که فقدان محجوبیت است، گفت، تنها کشوری که می تواند وظیفه امنیتی ناتو را در افغانستان بعد از بیرون رفتن عمومی نیروهای ناتو از آنجا انجام دهد، ترکیه می باشد.

در 17 جون وزارت خارجه افغانستان گفت که جیهاد ارگینی سفیر ترکیه در افغانستان با حنیف اتمر وزیر خارجه افغانستان ملاقات نموده است. ترکیه جانبدار آنست که پاکستان را در پروسه صلح افغانستان دخیل گرداند -از این چنین برداشت می شود که شاید مذاکرات بین حکومت رئیس جمهور غنی وطالبان مطرح باشد - نماینده ترکیه در افغانستان هم از ادامه نقش ناتو در این کشور سخن به میان آورد و هم جلب « حمایت کشورهای منطقه ، به ویژه پاکستان» در افغانستان. بیشتر از 40% جمعیت افغانستان پشتون و حدود 12% آن ترکی زبان (ازبیک و ترکمن) اند. بنابر همبستگی های قومی و زبانی، گروه نخستین به پاکستان و گروه دوم به ترکیه امکان نفوذ را می دهد. رشید دوستم جنگ سالار بسیار خود مختار در شمال افغانستان که از لحاظ قومی ازبیک است در ترکیه زندگی کرده و در آنجا ملکیت های شخصی نیز دارد. او اخیراً اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان را در صورت عدم پذیرش خواست هایش با چشم انداز یک ترکستان جنوبی (با حمایت ترکیه) تهدید نمود..

ترکیه بر "شورای ترکی" که شامل آذربایجان و سه همسایه افغانستان در آسیای مرکزی یعنی قزاقستان، قرغزستان و ازبیکستان می شود، مسلط می باشد.

جمعیت افغانستان به طور تخمینی حدود 40 میلیون نفر و از پاکستان 225 میلیون نفر و از ترکیه 85 میلیون نفر است.

چنین به نظر می رسد که ریشه اتحاد ترکیه و پاکستان تنها درافغانستان نبوده بلکه بسیار فراتر از آن می رود. در آغاز این ماه مصطفی سینتوپ رئیس پارلمان ترکیه، در پاکستان بود و با عارف علوی رئیس جمهور پاکستان ملاقات نمود. روزنامه "صباح" از قول این عضو پارلمان ترکیه نقل نموده است که گفته است ترکیه و پاکستان باید با همدیگر جهان اسلام را رهبری کنند.

یک محور ترکی- پاکستانی مملو از سلاح های هسته ئی ، نیروئی خواهد بود- نیروی هسته ئی-، برای رزمیدن و دست و پنجه نرم کردن. یعنی ترکیبی از بزرگترین کشورهای عضوناتو در خارج از امریکای شمالی (ترکیه )و پرجمعیت ترین چهل شریک ناتو (پاکستان).