حکومت طالبان تا چه مدتی ادامه خواهد یافت؟

نویسنده: والری کولیکو

منبع : نیوایسترن اوت لوک ۱۶ سپتمبر ۲۰۲۱

مترجم: رسول رحیم

گام های سیاسی نخستین طالبان با دقت خاصی توسط جامعه بین المللی نظاره می شود تا سمت وسوی تماس های بیشتر و روابط شان را با مقامات جدید افغانستان تعیین نمایند.

چندین ادعای قبلی علیه طالبان که شهرت بدی برای آن ها به وجود آورده است، تاهنوز بر اتخاذ تصمیم در جهت موضع گیری بین المللی در قبال طالبان مسلط است. از سال ۲۰۰۳ به این سو، ملل متحد و چندین کشور به شمول روسیه با توجه به اینکه این جنبش دست کم این ۱۴ عمل تروریستی مرتکب شده است، طالبان را یک سازمان تروریستی شناختند. بین سال های ۱۹۹۶ و ۲۰۰۱، هنگامی طالبان هنوز در راس حکومت افغانستان بودند، به دلیل سیاست های خشن و تبعیض آمیز شان در برابر مردم افغانستان در افکار عامه جهانی شهرت داشتند. اعلام آن ها دایر بر رجوع به ریشه های اسلام قرون وسطایی در سیاست های شان، ابراز ترغیب تجارت برده و برخورد تبعیض آمیز کلی شان نسبت به انسان ها و به ویژه زنان و به خصوص اقوام «بیگانه» مانند تاجک ها، ازبیک ها و هزاره ها از این دست اند.سرکوب آشکار اقلیت های دینی مانند مسیحیان، سیک ها، مسلمانان شیعه و هندو باوران وجودداشت که از جمله گروه های بسیار تحت ستم در افغانستان شمرده می شوند. طالبان مانع ساختن تسهیلات دینی جدید توسط غیر مسلمانان می شدند و بر مسلمانان انتقاد می کردند تا آن ها را مجبور گردانند که خانه های شان را با پارچه زرد رنگ مشخص گردانند و مانع آمیزش آن ها با مسلمانان شوند. یعنی در عمل سیاست های نژاد باورانه و فاشیستی را به اجرا در می آوردند.

آن ها ویرانگری فرهنگی آشکار را دنبال می کردند و از این اصل پیروی می نمودند که « آنچه در قرآن نیامده است، ممنوع است.» طالبان در سال ۱۹۹۸ کتاب خانه عامه پلخمری را که حاوی ۵۵۰۰۰ جلد کتاب و نوشته های قدیمی بود تخریب کردند. در سال ۲۰۰۱ آن ها ۳۰۰۰ اثر هنری و باستانی موزیم ملی افغانستان و تندیس بزرگ بودا در بامیان را تخریب کردند. در جریان حاکمیت طالبان همه انواع تفریحات و فعالیت های فرهنگی مانند بازی های ورزشی، موسیقی، سینما و نمایش تلویزیون و غیره ممنوع بود.

متاسفانه امروز نیز مواردی از چنین طرز برخوردها شروع به ظهور نموده اند. به طور مثال علی نظری سخنگوی جبهه مقاومت ملی در تویتر اش نوشته است که طالبان هزاران انسان را از ولایت پنجشیر بیرون کشیده و پاک سازی قومی را راه اندازی نموده اند.

در ۸ سپتمبر ده ها زن در کابل و همچنان در شهر فیض آباد واقع در شمال شرق افغانستان تظاهراتی را علیه حکومت جدید راه اندازی نمودند که همه متشکل از مردان است و طالبان آن ها را مورد ضربت شلاق قرار دادند. فعالان مدنی تصویر یک افسر زن پولیس را انتشار داده اند که حامله بوده است وچند روز پیش در ولایت غور کشته شده است. علاوه براین، اطلاع در مورد بازداشت آن پنج خبرنگار « روزنامه اطلاعات روز» به دست آمده است که با گزارش های شان اعتراضات را پوشش می داده اند. آن ها تا چند ساعت پیش از آن که حکومت جدید اعلان شود، زندانی بوده اند. ذکی دریابی گفته است که همکاران وی به شدت لت و کوب شده اند.

تحت چنین شرایط نا امنی حتی کشورهای هوادار نیز تاکتون عجله در شناسایی حکومت طالبان نکرده اند. برای اتخاذ تصمیمی ، بازیگران خارجی باید بتوانند تصوری از چه گونگی رژیم جدیدی داشته باشند که می خواهند با وی داخل معامله گردند. ناامنی سیاسی جاری موجب برهم خوردن شدید وضعیت اجتماعی و اقتصادی کشور شده است. شماره واریز حدود ۹،۵ میلیارد دالر پول دخیره افغانستان در بانک های ایالات متحد امریکا به حالت انجماد در آورده شده است.صندوق بین المللی پول کمک هایش را به طالبان متوقف ساخته است. در همین ارتباط ُ با بلند رفتن قیمت کالاهای مصرفی اساسی مانند غذا و مواد سوخت، نارضایتی ها در کابل و سایر شهر های بزرگ افغانستان به وجود آمده است.

در تحت چنین شرایطی طالبان برای جذب سرمایه گذاران خارجی اعلام نموده اند که آن ها مبارزه با فساد را مطابق به قوانین شرعی آغاز نموده، مالیات را کاهش داده و به شهردار(شاروال) جدید کابل دستور داده است که تجار محلی به هیچ کسی برای کسب جواز و کار شان باج نپردازند . موازی به آن طالبان مذاکرات شان را با کشورهای جداگانه در مورد پروژه های مالی مشترک آغاز کرده اند. به طور مثال عبدالسلام حنیفی معاون رییس هیات طالبان در قطر، در دوحه مذاکراتی با معاون وزارت خارجه چین داشته است. طالبان به بیجنگ اطمینان داده اند که آن ها حاضر اند « به ایجاد روابط دوستانه بین افغانستان و چین متعهد بمانند و هرگز به هیچ نیرویی اجازه ندهند که از قلمرو افغانستان برای تهدید منافع چین استفاده کند.» طالبان همچنان اعلام نموده اند که آن ها حاضر اند با چین درقسمت «پروژه یک کمربند یک راه» همکاری کنند.

علاوه براین، طالبان برای جلب کمک به هند مراجعه نموده اند، زیرا هند از جمله مهم ترین کمک دهندگان مالی و شرکای تجاری افغانستان است و حدود ۳ میلیارد دالر در پروژه های انکشافی افغانستان سرمایه گذاری نموده است. حجم تجارت بین دو کشور۱،۴ میلیارد دالر تخمین می شود. برای این منظور نخستین نشست بین هند و طالبان قبلا در ماه سپتمببر در قطر با ابتکار طالبان صورت گرفته است. با اینهم کارشناسان معتقد اند که هنوز بسیار وقت است تا روی کمک های مالی هند به طالبان حساب کنیم، زیرا احتمال خطر بسیار زیاد است.

مذاکرات پرجنب و جوش در مورد سیاست آینده در قبال طالبان در کشورهای هم مرز افغانستان مانند پاکستان، ایران، چین، ترکمنستان، ازبیکستان و تاجکستان وجود داشته است. اگرچه تاجکستان تا هنوز موافقت نکرده است که با طالبان تماس بگیرد. رییس جمهور امام علی رحمان که که از مقاومت تاجک های پنجشیر حمایت کرده است، نسبت به دیگران جسور تر بوده است، او علنا ابراز داشته است که طالبان توافقات را احترام نمی کنند و تاجکان مستحق نمایندگی مناسب و در خوری در حکومت اند.

نخستین مقام عالی رتبه خارجی که از به قدرت رسیدن طالبان به اینسو از افغانستان دیدار نموده است دگرجنرال فیض حمید رییس استخبارت نظامی پاکستان یا «آی اس آی» است که توجه را به خود جلب نموده است. غالبا آی اس آی مربی و حتی رهبر عملی طالبان پنداشته می شود و فیض حمید در آستانه اعلام حکومت جدید و سقوط مقاومت پنجشیر،در کابل مذاکرات فشرده ای را با طالبان در مورد ترکیب حکومت جدید انجام داد .

اما نباید چنین پنداشت که مانند یک ربع قرن پیش و به هنگام تاسیس حرکت طالبان، رهبری سیاسی موجود این جنبش متشکل از متعصبان بیسواد اند... امروز آن ها می توانند اهداف شان را به صورت واضح تدوین نموده و طرق موثر رسیدن به آن ها را مطرح کنند. در این ارتباط مواصلت پیام تبریک القاعده عنوانی طالبان به خاطر پیروزی شان توجه را به خود جلب می کند. در این پیام از مسلمانان تقاضا می شود تا « برای مرحله بعدی (جهاد) آماده باشند » که هدف آن برقراری حاکمیت اسلام ازکشورهای عربی شمال افریقا تا خاور میانه می باشد. همچنان برگشت امین الحق دستیار پیشین اسامه بن لادن رهبر القاعده قابل یادآوری می باشد که نامبرده ریاست استخبارات مخفی را داشت و این دستگاه عمده ترین منبع تهیه کنند اسلحه بود.

این واقعیات و ظهور واقعیات جدید، بدون تردید بر پیچیدگی اوضاعی که قبلاْ در درون افغانستان و ماحول آن وجود داشت، می افزاید و منجر به رشد مقاومت ضد طالبان و تشدید منازعات درونی بین جناح های مختلف طالبان می گردد. با توجه به چنین پس منظری است که قدرت های خارجی با دقت به ترصد همه فعالیت های طالبان ادامه می دهند.