آیا ناکامی غرب در افغانستان – بُردی برای چین و روسیه هست؟
نویسندگان : زابینه فیشر و انگیلا اشتنسل
منبع : «اشتفتونگ ویسنشافت اوند پولتیک» – «بیناد علم و سیاست»، بنیاد آلمانی برای سیاست بین المللی و امنیت
۲۲ سپتمبر۲۰۲۱
مترجم :رسول رحیم
یادداشت مترجم: طبق گفته معروفی که شناخت دقیق از یک معضل برابر است با نصف حل آن معضل. من پیوسته برای شناخت گره گاه های معضل افغانستان کوشیده ام با توجه به ظرفیت متوسط قدرت مطالعه مخاطبان جستجوگر رسانه های اجتماعی، تحلیل ها در مورد مسایل مهم و نقاط عطف منازعه جاری خانمان برانداز در افغانستان را ترجمه کنم. این بار یک گام دیگر جلو تر رفته و یک مقاله مهم و تحقیقی از «اشتفتونگ ویسنشافت اوند پولتیک» – بنیاد علم و سیاست آلمان نوشته زابینه فیشر و انگیلا اشتنسل را خدمت ترجمه کنم.
داکتر زابینه فیشر یک عضو ارشد در بخش پژوهش های اروپای شرقی و اورآسیا این موسسه است و داکتر انگیلا اشتانسل یک همکار در بخش پژوهش های آسیا در بنیاد علم و سیاست می باشد. بنیاد علم و سیاست در برلین یک موسسه آلمانی برای امور بین المللی و امنیتی است که به «بوندس تاگ» یا پارلمان فدرال آلمان، دولت فدرال و تصمیم گیرندگان سیاسی آلمانی در سازمان های مهم بین المللی به ویژه اتحادیه اروپا، ناتوو ملل متحد در مسایل سیاست خارجی و سیاست امنیتی خدمات مشورتی ارایه می کند.
من بارها گفته ام که جنگ افغانستان در اصل یک منازعه حل ناشده قدرت های بزرگ ایالات متحد امریکا، چین و روسیه برسر تعیین چگونگی نظم جهانی است. در نتیجه بیش از چهل سال جنگ و بی ثباتی ، افغانستان در معرض بروز خطر یک فاجعه ملی قحطی و بیماری، جنگ داخلی گسترده توام با بی نظمی مهار ناپذیر منطقوی و تجزیه قرار گرفته است. تجربه بیش از ۴۰ سال جنگ نشان داد که هرگاه جنگ صد سال دیگر هم ادامه یابد، منازعه افغانستان راه حل نظامی ندارد. آنچه قدرت های بزرگ رقیب نیز در مورد صلح و ثبات افغانستان در نظریه پذیرفته و در یکی دوسال اخیر در نشست های چند جانبه پیرامون اوضاع افغانستان بدان اعتراف نموده اند، قطع جنگ،به رسمیت شناختن استقلال، حاکمیت، بی طرفی، دموکراسی و انکشاف مایه اصلی صلح و ضامن ثبات پایدار در افغانستان است.از آن جایی که امروز مرجع حمایت اصلی همه جناح های افغانی طرفدار جنگ به شمول طالبان و مخالفان آن ها، واشنگتن است، کوبیدن به طبل جنگ با هر نامی که باشد هدفی جز طولانی گردانیدن جنگ نداشته ، با تلقینات فریب آمیز فرزندان جوان مردم را به کام خونین مرگ می فرستد.
ما در این مقاله می بینیم که موضوع افغانستان چه پیچیدگی های لاینحلی حتی برای قدرت های بزرگ دارد. با توجه به جایگاهی که بنیاد علم و سیاست در تعیین مشی سیاسی آلمان و اتحادیه اروپا دارد، اساسا این مقاله برای تدوین کنندگان مشی سیاسی آلمان درقبال افغانستان نوشته شده است. ساختار این مقاله شامل دو بخش تحلیلی و تجویزی است. مهم ترین بخش آن همان بخش تحلیلی اش می باشد که شناخت از باریکی های آن برای افغان های مستقل اندیش نیز آموزنده است. بخش تجویزی آن مربوط به سیاست یک کشور خارجی و منافعش می شود که مستقیماْ برای نتیجه گیری مبارزان صلح در افغانستان اهمیت بخش تحلیلی را ندارد.
آیا ناکامی غرب در افغانستان – بُردی برای چین و روسیه هست؟
نویسندگان : زابینه فیشر و انگیلا اشتنسل
منبع : «اشتفتونگ ویسنشافت اوند پولتیک» – «بیناد علم و سیاست»، بنیاد آلمانی برای سیاست بین المللی و امنیت
( ۲۲ سپتمبر۲۰۲۱)
مترجم :رسول رحیم
با بیرون رفتن غربی ها از افغانستان، روسیه و چین با توجه به امکان بالقوه ای که برای اعمال نفوذ سیاسی و اعمال قدرت دارند ،به حیث دو کشور ذی نفع عمده پنداشته می شوند.در هردو کشور چین و روسیه، در مباحثاتی که روی این موضوع صورت می گیرد، البته در پهلوی اظهار نظرهای حاکی از خوشی و پیروزی در مورد ناکامی غربی ها، نگرانی جدی در باره اوضاع امنیتی منطقه نیز ابراز می شود.کنشگران غربی باید فهم ظریف تری از این چشم انداز بیجنگ و مسکو داشته باشند. این امر همچنان می تواند منجر به فرصت های همکاری ای شود که در خدمت ثبات آسیای مرکزی و افغانستان باشد. اگر چه با توجه به تشدید رقابت جهانی سیستماتیک ساحه این همکاری محدود خواهد ماند.
در مباحثات غربی اعتقاد حاکم این است که مسکو و بیجنگ از این خلا قدرت که بعد از بیرون رفتن ایالات متحد امریکا و متحدان اش باقی مانده است، برای توسعه مواضع خودشان استفاده می کنند.مسلما این قسما درست است، زیرا ایالات متحد امریکا از افغانستان بیرون می رود تا استراتژی جهانی اش را تغییر بدهد. متحدان امریکایی امکان انتخاب اندکی دارند ، مگر این که از واشنگتن پیروی کنند. بنابراین، از دیدگاه چین و روسیه بیرون رفتن از افغانستان شاهد دیگری بر تضعیف اتحاد غربی هاست. این امر به تنهایی می تواند آن موضع مسکو و بیجنگ را تحکیم بخشد که از سال ها به این سو می گفتند خواستار پایان سلطه نظم جهانی لبرال غربی بودند. اما کسانی که دیدگاه های هر دو کنشگر را به سطح جهانی محدود می کنند، اشتباه می کنند. زیرا شکست غرب به طور خودکار به معنای بُرد و موفقیت پکن و مسکو نیست. گذشته از این، چین و روسیه نیز باید با خطراتی مقابله کنند که در سطح منطقوی از افغانستان نشات می کند و مستقیما منافع چین و روسیه را تهدید می نمایند.
افول غرب – آغاز یک نظم جهانی جدید
از دید مسکو بیرون رفتن غربی ها از افغانستان یک علامت افول هژمونی امریکا است. طبق این نظر بیرون رفتن از افغانستان بحران هویت امریکایی را تعمیق نموده و به رشد بی ثباتی و آسیب پذیری دموکراسی های غربی و سیاست خارجی آن ها گواهی می دهد. از نگاه مسکو ناکامی غربی ها در افغانستان نقطه عطف دیگری در طریق برقراری یک نظم جهانی چند قطبی پنداشته می شود که در آن ایالات متحد امریکا صرف یک قدرت بزرگ در بین دیگران بوده و به طور مشهودی تحت فشار چین قرار می گیرد.
در آینده یک غرب چند پارچه تحت رهبری ضعیف امریکا از صدور دموکراسی توسط سیاست های تغییر رژیم در سایر مناطق جهان امتناع خواهد نمود. بنابراین، بیرون رفتن نیروهای ناتو نماد جدیدی از بی اعتبار بودن واشنگتن در رابطه با شرکا متحدان اش در اکناف جهان می باشد. از دید روسیه این پیامی است که در قدم اول متوجه همسایگی اش یعنی اوکراین می باشد. ناظران روسی با دقت مایوسیت آن شرکای اروپایی ناتو را مسجل می سازند که امید به احیای دوباره اتحاد دو سوی اتلانتیک تحت رهبری اداره بایدن در واشنگتن داشتند. از نظر مسکو بهم خوردن اوضاع در افغانستان یک بار دیگر به اثبات می رساند که اتحادیه اروپا قابلیت اقدام مستقل را ندارد. از این منظر، این سوال که چه تعداد پناه جو از افغانستان باید پذیرفته شود، انسجام اتحادیه اروپا را مورد آزمایش قرار می دهد و اجماع اروپایی را در مورد ارزش ها تضعیف می کند. با توجه به افغانستان (و فراتر از آن) اکنون سکو متعلق به چین ، روسیه و کنشگران مربوط به منطقه مانند پاکستان و ایران می باشد.
«غرب در حال افول و شرق در حال عروج» روایتی است که به طور فزاینده ای در سیاق رقابت جهانی سیستماتیک استعمال می شود. چین نیز بلافاصله از فرصت بیرون رفتن ایالات متحد امریکا از افغانستان استفاده نموده و به دیگر کشورها به شمول اروپایی ها علامت داده است که نمی توانند به ایالات متحد امریکا اتکا نمایند. در عین زمان این بیرون رفتن نیروها مستقیما چین را نیز تحت تاثیر قرار می دهد، تا بدانجا که ایالات متحد امریکا اعلام نموده است که از این به بعد می خواهد منابع خود را متمرکز به مازعه با چین در حوزه اوقیانوس هند و بحرالکاهل گرداند. روایت رسمی چین غالبا خاطر نشان می نماید که ایالات متحد امریکا و اروپایی ها اوضاع بهم ریخته ای در افغانستان به جا گذاشته اند و اکنون انتظار دارند که چین وروسیه بها و پیامدهای آن را بردوش گیرند. این که آیا چین در افغانستان به ایالات متحد امریکا کمک می کند، مربوط به آن است که ایالات متحد امریکا در جاهای دیگر ( مثلا حوزه اندو – پاسفیک) در برابر چین چه گونه عمل می کند.
در سطح منطقه ای خطرات غالب است
پایین تر از سطح نظم جهانی ، احتمال خطرات چندین لایه متصور است که مسکو و بیجینگ اکنون در افغانستان با آن مواجه می باشند.
از نقطه نظر چین بزرگ ترین خطر، از تاثیر «سرازیر شونده » تروریسم اسلامی تندر و هم سرازیر شدن مواد مخدر به چین نشات می کند. علاقه مندی اصلی چین نسبت به افغانستان از مدت های طولانی به این سو صرفا به امنیت مرزهای خودش متمرکز بوده است. این امر از یک جهت به دلیل تهدیدهای امنیتی است که از افغانستان نشات می کند و از جانب دیگر به دلیل نزدیکی افغانستان با منطقه خود مختار شین جیانگ است. چین در شین جیانگ، مظنون به تروریست های اسلامی بالقوه است که در بین اقلیت مسلمان اویغورها وجود دارد، بنابراین، یک سلسله تدابیر امنیتی نهایت شدید برای تحکیم کنترول بر اویغورها اتخاذ شده است که این شامل آن اردوگاه های تجدید تربیت اند که توقیفگاه های موثری می باشند. حکومت چین جنبش اسلامی ترکستان شرقی را که خواهان استقلال شین جیانگ است، بزرگ ترین تهدید به امنیت ملی اش می داند.
از این جهت، وضعیت امنیتی شین جیانگ یکی از نگرانی های عمده رهبری در بیجنگ است. هنگامی که ناتو در سال ۲۰۱۰ اعلام نمود که ماموریت آیساف را در افغانستان پایان می دهد، بیجنگ قبلا این سوال را مطرح نموده بود که آیا از دراز مدت و در صورت خروج تدریجی نیروهای بین المللی، امنیت افغانستان تضمین شده می تواند و چه گونه تضمین می شود. این تهدید به چین هنگامی بیشتر محسوس گردید که یک شاخه نورسته داعش در افغانستان در سال ۲۰۱۵ تاسیس گردید. چین ترس از آن دارد که «داعش خراسان» نیز جاپایی در ولایت بدخشان افغانستان یافته است که با چین هم مرز است و تعداد فزاینده حامیان گروه جنببش اسلامی ترکستان شرقی در حال پیوستن به این گروه می باشند.( دراواخر سال های ۱۹۹۰ یک انکشاف مشابهی صورت گرفت که در افغانستان تحت حاکمیت طالبان، این گروه اسلامی تندرو از جدایی طلبان شین جیانگ حمایت می کردند.)
اگرچه تنها مرزی که بین چین و افغانستان و وجود دارد ،دارای طول ۷۶ کیلومتر بوده و درقسمت شرقی پایان دهلیز واخان قرار دارد و به سهولت قابل کنترول می باشد( از سال ۲۰۱۷ به این سو پرسونل امنیتی چین نیز در سمت افغانستان این مرز حضور دارد). چین همچنان نگران مرزهایش به ویژه با تاجکستان می باشد. تاجکستان کشوری است که به علت داشتن مناطق مرزی دور از دسترس با افغانستان و چین، دارای امکانات ویژه برای نفوذ به شین جیانگ می باشد. بنابراین، چین اکنون تمرین های نظامی ضد تروریستی مشترک را راه اندازی می نماید، آخرین تمرینی که صورت گرفته است از ۱۸-۲۰ اگست بوده است و این همکاری ضد تروریستی با افغانستان، پاکستان و تاجکستان از سال ۲۰۱۶ به اینسوادامه دارد.
چین از سال های ۲۰۱۶ به این سو کوشیده است گفت و گوهایی را با طالبان به طور دوجانبه و در فارمت های کوچک تر به راه اندازد( به طور مثال درچهارچوب گروه هم آهنگی چهارجانبه همراه با افغانستان ، پاکستان و ایالات متحد امریکا). این تماس ها تهداب تبادلات جاری بین نمایندگان بیجنگ و طالبان را گذاشت. چنان که در پایان ماه جولای، نمایندگان طالبان از چین دیدار نمودند و با وانگ یی وزیر خارجه چین در تیانجین ملاقات نمودند. در اینجا محاسبه چین این است که به احتمال بسیار زیاد یک حکومت طالبان شاید قادر باشد که امنیت مرزهای چین را با ثبات گرداند و گروه داعش خراسان را دور نگه دارد. به هنگام پذیرایی از طالبان در تیانجین، چین علامت داد که کاملا می خواهد حکومت طالبان در کابل را به رسمیت بشناسد. در مقابل فقط می توان تصور کرد که بیجنگ اطمینان هایی حاصل نموده است که طالبان به منظور جلوگیری از گروه های تندرو تروریست اسلامگرا جهت داخل شدن به شین جیانگ با چین همکاری می کند.
مسکو در مشی سیاسی اش نسبت به افغانستان سه هدف عمده را دنبال می کند: نخست، بی ثباتی موجود در افغانستان نباید فراسوی مرزها به آسیا مرکزی انتشار یابد. این مشی نگران خصومت ها، اما همچنان فرار و مهاجرت است. خطر بی ثبات سازی جمهوری های آسیای مرکزی که متحد مسکو می باشند مایه نگرانی عظیمی است. اوضاع جاری همچنان به مسکو این فرصت را می دهد تا موضع اش را به مثابه تضمین کننده امنیت برای آسیای مرکزی تقویت کند. حضور مجدد غربی ها در آسیای مرکزی برای تثبیت اوضاع ماحول افغانستان در مسکو با صراحت به مثابه یک امر نا مطلوب رد می شود.
روسیه در تاریخ اخیرش از یک سلسله حملات تروریستی با انگیزه اسلامگرایی رنج برده است و در منطقه قفقاز شمالی، روسیه یک ترکیب گروه های اسلام گرا را که از مناطق جنگ زده مانند سوریه برگشته اند، و شبکه های تروریست های فراملی را یک تهدید نهایت چشمگیر می داند. بنابراین و دوم، باید از دوباره قدرت گرفتن و جای پا یافتن گروه های تروریست فراملی مانند داعش خراسان و یا القاعده در افغانستان جلوگیری شود که از آن جا عملیات هایی را در آسیای مرکزی و روسیه راه اندازی کنند. مهار زدن به انتقال مواد مخدری که از افغانستان منشا می گیرد و یا عبور می کند، سومین هدف مشی سیاسی روسیه می باشد.
رهبری سیاسی روسیه مانند بیجنگ، رهبران جدید در کابل را مراجع تماس عمده برای اجرایی ساختن این اهدف اولیه می داند. در سال ۲۰۰۳ طالبان به حیث یک گروه تروریستی در روسیه ممنوع شده است. مسکو نخستین بار با طالبان در اوایل دهه گذشته، نخست به شکل مخفی ملاقات نمود و بعدا با افزایش اطمینان در ملا عام افکار عامه جهانی این کار را انجام داد. این یکی از جمله بسیاری جنبش های گسسته از ابتکارات دیپلوماتیک تحت سلطه غربی ها بود. این تغییر رفتار در برابر طالبان ، اگرچه در گام اول از این نشات می نمود که با وجود حضور سربازان ایالات متحد امریکا و ناتو، طاللبان دوباره کسب نفوذ می نمایند. با اینهم مسکو مانند متحدان ناتوی امریکا از سقوط سریع اردوی افغانستان غافل گیر شد. تا امروز عدم طمانیت در مورد خصلت و اهداف این جنبش (طالبان) و پی آمد های احتمالی سیاست های شان برای روسیه وجود دارد.مسکو یک مشی «ریال پولتیک» یا واقع گرا را دنبال می کند( یعنی به امور موجود و واقعی می نگرد، مسایل ایدیولوژی و اخلاقیات را به کناری می گذارد. م) این سیاست که شاخصه سیاست خارجی روسیه می باشد از اظهار نظر روی وضعیت سیاسی داخلی و یا وضعیت حقوق بشر در افغانستان خود داری می نماید. بعد از تصرف کابل توسط طالبان، دیپلومات های روسی در بدو امر در مورد گام های نخستین طالبان اظهارات مثبتی نمودند. اگرچه سرگی شوویگو وزیر دفاع روسیه موضع انتقادی تری اتخاذ نمود و به خطرات عمده امنیتی اشارت نمود که اوضاع جدید در افغانستان به وجود آورده است. بنابراین، نهاد های حکومتی و خدمات امنیتی روسیه ضرورتا در ارزیابی از اوضاع افغانستان متحد به نظر نمی رسند. با آنکه علایم زیادی وجود دارد که روسیه می خواهد طالبان را به رسمیت بشناسد و آن ها را از لیست سازمان های تروریستی بیرون بکشد.
بُرد اقتصادی؟
نمایندگان طالبان به هنگام بازدید از تیانجین در پایان ماه جولای ابراز امیدواری نمودند که چین کشور شان را از نگاه اقتصادی و مالی کمک خواهد نمود. چین واقعا می تواند مثلا به تناسب روسیه به افغانستان و به صورت بالقوه برای حکومت طالبان کمک اقتصادی بیش تر پیشکش نماید. رسانه های چینی قبلاْ نقشی را به افغانستان در ابتکار «کمربند و راه» نسبت داده اند. در برابر آن یک حکومت طالبان که با چین دوست باشد می تواند به بیجنگ چشم انداز بهره برداری از منابع طبیعی مانند مس و لیتیوم را پیشکش نماید که گفته می شود مقادیر عظیم آن ها در افغانستان وجود دارد.
این که افغانستان آیا واقعا می تواند بخشی از «ابتکارکمربند و راه» گردد و چین سرمایه گذاری سنگینی در زیر ساخت ها و استخراج منابع افغانستان بکند، در بدو امر وابسته به آن است که آیا طالبان قادر خواهند بود این کشور را با ثبات گردانند.( قبلاْ در سال ۲۰۱۶ تفاهم نامه ای در این مورد بین چین و افغانستان امضا شده است.) تا اکنون طالبان کنترول همه گروه های اسلامگرا و مسلما داعش خراسان را در افغانستان را در دست ندارند که مسوول حمله تروریستی بر میدان هوایی کابل در ماه آگست می باشد. تازمانی که سرمایه گذاری چین مملو از خطرات بزرگ امنیتی باشد، بیجنگ احتمالا محتاط باقی می ماند.این سوال باقی می ماند که آیا یک حکومت به رهبری طالبان قادر خواهد بود تا استخراج منابع طبیعی کشور را سازماندهی نماید. چین شاید نه تنها در معادن ، بل همچنان در زیر ساخت های ضروری نیز به طور چشم گیری سرمایه گذاری خواهد نمود. مخمصه دیگر برای این چشم انداز چین شاید کشت کوکنار هم باشد که یگانه منبع در آمد داخلی طالبان را تشکیل می دهد. احتمالا این برای هر کشورهمیار حکومت طالبان دشوار خواهد بود که آن ها را قناعت بدهد از چنین منبع در آمد هنگفتی منصرف شوند.
در مسکو شک اندکی وجود دارد که چین در انکشاف سیاسی و اقتصادی بیشتر افغانستان نقش تعیین کننده ای بازی می نماید.چنان که در سوریه دیده شد،روسیه چیز اندکی برای پیشکش نمودن دارد.این کشور فاقد ظرفیت برای باز سازی و انکشاف افغانستان می باشد. بی ثباتی نهایت زیاد نیز مانع سرمایه گذاران روسی می گردد. بیهوده نیست که گفتمان روسیه تقریباْ به طور اختصاصی در اطراف مساله امنیت می باشد. در این جا «اتحادیه اقتصادی اورآسیا» که تنها قزاقستان و قرغزستان اعضای کامل آن می باشند، به دشواری می تواند کدام نقشی بازی نماید.
نتیجه گیری
بیجنگ و مسکو تا کنون اظهارات و مواضع شان را در مورد اوضاع افغانستان با هم تلفیق داده اند. در ۳۰ اگست آن ها با دادن رای مستنکف در ملل متحد، به تصویب مصوبه ای مجال دادند که از طالبان تقاضا می نماید اجازه دادن به مردمی را تمدید کنند که می خواهند کشور را ترک بگویند و نگذارند که افغانستان پناه گاه محفوظ تروریسم فراملی گردد. احتمال دارد آن ها به چنین هم آهنگی در سطح بین المللی ادامه بدهند. ادامه چنین وضع نا مطمین مانع اظهارات بیشتری در مورد چه گونگی انکشاف سیاست روسیه و چین می گردد. با این حال، با آنچه تاکنون گفته شد، می توان نتایج موقتی ذیل را گرفت:
- عجالتا روسیه مهم ترین تضمین کننده امنیت برای آسیای مرکزی باقی می ماند. این امر از طریق مناسبات دوجانبه با دولت های آسیای مرکزی و هم از طریق «سازمان پیمان امنیت دستجمعی» صورت می گیرد که خود رهبری اش را دارد. از آن جایی که چین متمرکز به تامین امنیت مرزهای خودش می باشد، دخالت وی احتمالا به صورت گزینشی خواهد بود. در نشست سران «سازمان همکاری شانگهای» در دوشنبه، از ۱۶-۱۷ سپتمبر بحث روی اوضاع افغانستان دردستور نشست غلبه داشت. اگرچه چین و روسیه موافقت نمودند که می بایست یک راه یافت هم آهنگ شده درمورد افغانستان در بین اعضا کنفرانس همکاری شانگهای به وجود آید، اما کدام پیشنهاد مشخص و یا نقشه راه ارایه نشد تا نشان بدهد که این راه یافت چه گونه خواهد بود. این که مسکو و بیجنگ با چه فشردگی در مسایل امنیت منطقوی همکاری می کنند و آیا عدم توافقاتی در مورد اوضاع امنیتی آسیای مرکزی به وجود خواهد آمد، وابسته به آن است که اوضاع نهایت نامستقر در افغانستان و در امتداد مرزهایش چه گونه انکشاف می کند.
- بیجنگ و مسکو خود را در قدم اول به همکاری امنیتی در افغانستان و منطقه مجاور آن آسیای مرکزی محدود خواهند نمود. روسیه حتی اگر اراده سیاسی هم داشته باشد، فاقد قدرت اقتصادی برای تعامل گسترده تر می باشد. تمرکز بیجنگ به حفاظت از منافع امنیتی اش که به صورت محدود تعریف شده است، تاکنون تمایل زیادی به قبول خطرات اقتصادی نشان نداده است. بنابراین، ادغام اقتصادی افغانستان در چهارچوب «ابتکار کمربند راه» دست کم از میان مدت غیر محتمل است. یک نکته که در گذشته ندرتا دیده می شد ، گفتمان روسیه دایر برتاکید اولویت چین به مثابه دولتی است که برای اقتصاد و همچنان سیاست افغانستان در آینده اهمیت تعیین ای کننده ای دارد. در این جا سخن از عدم تناظر فزاینده در مناسبات روسیه و چین می باشد.
- از آن جایی که تاکنون چین به صورت خاص کدام علاقه مندی ای به کدام تعامل اقتصادی چشم گیر نشان نداده است، افغانستان در آینده به کمک های انسانی و انکشافی غربی وابسته می ماند. در این جا هم بزرگ ترین پوتانسیل در آلمان و بهتر است گفته شود اتحادیه اروپا نهفته می باشد تا داخل تعامل شود که تاحدی این با حکومت جدید طالبان در کابل ممکن می باشد. اما فراتر از آن همکاری با بیجنگ و مسکو نیز مطلوب خواهد بود. اگرچه منازعه جیوپولتیکی بزرگی در مورد سمت و سویابی نظم جهانی نو وجود دارد که رفتار مسکو و بیجنگ را در برابر ایالات متحد امریکا و اتحادیه اروپا تعیین می نماید و این امر حدود تنگی را در این زمینه به وجود می آورد. همکاری با ایالات متحد امریکا و اتحادیه اروپا با روایت «قدرت بزرگ» در تضاد قرار خواهد گرفت که در حال حاضر هر دولت آن را مورد استفاده قرار می دهند. هم چین و هم روسیه این را تصریح نموده اند که نمی خواهند آن معضلات را حل کنند که توسط غرب به وجود آمده است. حتی در صورتی که این همکاری تحقق هم یابد، کنشگران غربی نباید دچار این توهم شوند که این روایت – و طرز درک مربوط به آن – تغییر خواهد نمود.
- افزون براین ها، اساسا راه یافت مختلف نسبت به همکاری انکشافی وجنگ علیه تروریسم و مواد مخدر هرگونه همکاری عملی را دشوار می گرداند، زیرا چین و روسیه متمرکز به امنیت اند و مسکو به ویژه به وسایل نظامی. از سوی دیگر اتحادیه اروپا متمرکز به کمک های ملکی، دولت سازی، آوردن اصلاحات در پولیس و کمک به توسعه انکشاف پایدار می باشد. وظیفه اتحادیه اروپا اکنون مشخص گردانیدن ساحات ممکن همکاری با رژیم جدید طالبان و تضمین آن است که مثلا آن کمک های انسانی ای که توسط اتحادیه اروپا اعلان شده است، به مردم افغانستان نیز می رسد. با این حال، این که آیا این مامول می تواند با همکاری چین و روسیه به دست آید یا نه، جای سوال وجود دارد. در زمانه رقابت سیستماتیک، منازعات و در جا زدن ها بیشتر از همنوایی وجود می داشته باشد. هرقدر این رقابت بین ایالات متحد امریکا و چین ( و روسیه) تشدید یابد، همان قدر ساحه برای کنشگران آلمانی و اتحادیه اروپا برای همکاری تنک تر می گردد.
در سطح جهانی روسیه و چین از آن تضعیف غرب سود می برند که از بیرون رفتن نیروهای خارجی از افغانستان به وجود آمده است. اگرچه این اوضاع جدید نیز با چالش های امنیتی جدی با آن ها در تقابل قرار دارد و این چیزی است که تا کنون برایش راه حل ندارند.کنشگران غربی باید این واقعیات را در نظر گیرند و سیاست های چین و روسیه را نباید صرفا در سیاق جیوپولتیکی تفسیر نمایند. منازعه بزرگ با غرب برمنافع مشترک در تامین امنیت منطقوی غلبه می کند و مانع همکاری های خواهد شد که می تواند در خدمت ثبات اقتصادی وسیاسی افغانستان و منطقه همجوارش قرار گیرد. با این همه، با توجه به مسوولیتی که غربی ها در بروز این فاجعه انسانی بردوش دارند، اتحادیه اروپا باید در صدد گفت وگو با هردو دولت ، و در راس آن بیجنگ باشد باشد. همکاری های محدود می تواند به بهبود آهسته اوضاع در افغانستان کمک کند، اما نمی توان انتظار داشت به طور اساسی روابط بین اتحادیه اروپا، روسیه و چین را بهبود بخشد.