آب هيرمند و بازي سياسي جالب

افغانستان - ايران.

در زمان سلطنت محمد ظاهر شاه قرار بر اين شد تا حقابه ايران از درياي هيرمند معلوم شود ، تا باشد دوستان ايراني از آنچه حق خدا داد آنها از اين دريا است هدر نرود . هيات ها رفتند و آمدند تا حقابه را تعين كنند.

١-  طرف افغانستان با ١٦ متر مكعب آب در في ثانيه موافقت مي كند، ايراني ها سازش با چنين مقدار ندارند

٢- ايراني ها پيشنهاد ٢٢ مترمكعب آب در في ثانيه را دارند ،

چانه زني حقابه در بالاتربن سطوح دو دولت همسايه:

١- ايران

١- ١نور محمد اعتمادي صدراعظم وقت به اروپا به سفر ميرود و در راه بازگشت به تهران براي چند روزي در ايران مهمان مي شود و با محمد رضا شاه شاهنشاه ايران در حاليكه امير عباس هويدا نخست وزير ايران حضور داشت ، ملاقات مي كند

نورمحمد اعتمادي صدراعظم افغانستان با پيشاني باز ولي بسيار جدي در مورد حقابه ايران استقبال مي شود

٢- ١ شاهنشاه ايران بوسيله نورمحمد اعتمادي صدراعظم پيام برادرانه و دوستانه را به محمد ظاهر شاه مي فرستد و تقاضاي ٢٤ متر مكعب آب در في ثانيه را به ايران مي كند.

٣- ١ ايران از موضع خود عقب نمي رود و بر اساس برآورد هاي هيات خود حرف مي زند، شاهنشاه ايران تصاميم هيات ايراني را محترم مي شمارد و حمايه مي كند

٢- جانب افغانستان:

١-نور محمد اعتمادي صدراعظم مخالف چنين قرار داد است با هوشياري سياسي از پيشكش كردن قرار داد بر اساس خواست ايران به پارلمان كشور ، سرباز مي زند و مخالفت را براي شاه ابراز مي كند، شاه حرف هاي او را درك نمي كند.

٢- صدراعظم نورمحمد اعتمادي استعفا مي دهد ، استعفا از جانب شاه پذيرفته مي شود

مخالفت با قرار داد آب هيرمند با استعفاء او در ارگ دفن مي شود.

صدارت موسي شفيق:

٣- موسي شفيق وزير خارجه به پست صدارت از جانب شاه گذاشته مي شود

٤- صدراعظم موسي شفيق مسله قرار داد آب هيرمند را به حضور شاه پيشكش مي كند

٥- شاه افغانستان محمد ظاهرشاه علاوه از آنكه با ٢٤ مترمكعب آب حقابه ايران موافقت مي كند ، ٢ مترمكعب آب في ثانيه را به خاطر تحكيم دوستي وبرادري و حسن همجواري به ايران واگذار مي شود

٦- به اين صورت حقابه ايران:

١- ٦ نه ١٦ متر مكعب تثبيت شده هيات افغانستان

٢-٦. نه ٢٤ مترمكعب إب في ثانيه تقاضاي شخصي شاهنشاه ايران

٣- ٦. بل ٢٦ مترمكعب آب بر اساس حسن همجواري در في ثانيه از جانب شاه تثبيت و راهي پارلمان افغانستان به منظور تصويب شد

٧- شاه افغانستان در اين مورد بدون سنجش دقيق حركت كرد:

نكته كليدي:

١- ٧ واگذاري ٢٦ متر مكعب آب در في ثانيه حقابه ايران از جانب افغانستان بدون سنجش و كاملا احساساتي صورت گرفت

٢- ٧ شاه افغانستان فكر كرد از ملكيت شخصي خودش چنين مي كند، در حاليكه ملكيت عامه را چنين رايگان دادن خود گناه است

٨- ترتيب قرار داد درياي هيرمند:

قرار شد براي حقابه درياي هيرمند دو قرار داد ترتيب گردد

١- ٨ حقابه ٢٦ مترمكعب في ثانيه براي ايران

٢- ٨ در صورت استفاده بيشتر از آب درياي هيرمند، پرداخت ايران در مقابل في ثانيه آب به جانب افغانستان

اينكه چند دالر بايد ايراني ها بايد بپردازند قوس را خالي گذاشتند تا رويش حرف زده شود( در تمامي قرار داد هاي بين المللي از ٥٠ سنت الي ١،٥ دالر ارزش گذاري شده است)

٩ - إمضاء قرار داد :

١- ٩امير عباس هويدا كابل مي آيد ولي با خود يك قرار داد را مي آورد و با موسي شفيق در سال ١٣٥١ بعد از تصويب پارلمان شاهي به امضا مي رساند٢٦ مترمكعب آب در في ثانيه

٢-٩. ايراني ها به اين نتيجه مي رسند كه چون افغان ها نمي توانند آب خود را مديريت كنند ضرور نيست مسله قرار داد در مورد تاديه اضافه تر از ٢٦ مترمكعب آب در في ثانيه امضا شود قرار داد پرداخت ها كه بازدارنده آب زيادتر از جانب ايران بود اصلا ياد نشد

٣- ٩طرف افغانستان از اين موضوع غافل ماندند و فقط يك قرار داد به امضا رسيد كه خيلي ها ظالمانه بود

٤- ٩محصلين پوهنتون ها و دانشگاه ها متعلمين مكاتب احزاب راستگرا و چپي ها به جاده ها آمدند و موتر صدراعظم ايران را با تخم هاي مرغ كوبيدند و به امضا قرار داد نه گفتندو اصطلاح فروش آب هيرمند مطرح شد

گله و شكوه هاي ايراني ها و گنگس بودن ما:

١٠-حالا فروكش كردن آب ولي دوام قرار داد مانند اسپ مي تازد و جالب اينكه ايراني ها گله دارند:

١- ١٠آب هيرمند تا ١٢ مرتبه نسبت زمان امضا قرار داد كاهش يافته است

٢- ١٠ دولت ايران از سال ١٣٥١ به اينطرف دها مرتبه بيشتر از حقابه بخصوص از سال ١٣٥٧ به اينطرف كه هيچگونه كنترول وجود ندارد استفاده كرده اند

٣- ١٠ نظر به قرار داد دولتين مي توانند نظر به خواهش و تقاضاي كتبي يكطرف جلسه نموده وروي پيشنهادات متن قرار داد مذاكره نمايند كه تا هنوز يكبار هم چنين نشده است.

١١- حرف كليدي و گپ اصلي:

١- قرار داد هيرمند ظالمانه بود و ظالمانه است

٢-آب هيرمند ١٢ مرتبه كاهش يافته است ، و مذاكرات دوباره مي خواهد

٣- باز كردن بند كمال خان بايد در مقابل چيزي بعد از يك مذاكره انجام مي شد در حاليكه همه مخالف با شدنش تا آبگيري كامل اند

٤- باز كردن كامل ياد باز كردن بند قرغه به بهانه پاك كاري را زنده كرد كه آب بند قرغه به فروش رسيده بود و تا هنوز بند بعد از بيست سال به حال نمي آيد

خواهش و هشدار:

با بند سلما چنين نكنيد تاريخ شما را به محكمه خواهد كشيد

از ما گفتن بودن تا زمين از تشنگي نميرد

استاد مسعود

شنبه

٩دلو

ساعت ٣:٣٣