گذری در پنجمین نشست فرمت مسکو
مدخل:
چالش‌های ژئوپلیتیکی که در بستر انتروپی(بی نظمی و آشفتگی یا عدم قطعیت ،که یک سیستم دچار آن می‌شود. )های مهم سیستم جهانی جریان واستمرار دارد و کنونیت نظام یک قطبی پسا جنگ سرد را به تصویر میکشد، بی تردید فرو پاشی آن را سبب می‌گردد.
انتروپی امروزه ای نظام جهانی به عنوان یک سرویس و خدمات در حال باز کردن پوتانسیل کامل خویش بوده که ارکان نظام در حال زوال کنونی جهانی را به لرزه در آورده است،از تغییرات ودگرگونی هایی تکتونیکی در ین ساختار خبر می دهد. زیرا ژئوپلیتیک یک فاکتور یا متغیر ابدی نیست،بلکه بر طبق قانونمندی نفی در نفی، مانند هر مقوله ای دیگر مشمول قانون تغییر است.
نکته اینکه جهان و بویژه منطقه ای ما در مسیر دگرگونی هایی ژئوپلیتیکی قراردارد که معادله ای جدید قدرت در ین گستره مولود آن خواهد بود.
پنجمین برگزاری فرمت مسکو درست با این خوانش ودریافت در برهه ای ملتهب کنونی تاریخی به سر رسید.
فرمت:
بیست و نهم سپتمبر ۲۰۳۳ میلادی،شهر قازان مرکز جمهوری خودمختار مسلمان نشین تاتارستان فدراسیون روسیه، میزبان حضور بیش از سیزده کشور در برگیر همسایه ها ی افِغانستان(چین، ایران،پاکستان،تاجکستان، ازبکستان و ترکمنستان )،قدرت‌های جهانی روسیه،چین وهند و همچنان قزاقستان و قرغیزستان با همراهی عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر و ترکیه به عنوان مهمان ،بود.
این نشست با رویکرد نمادینی "برپایی و دگرگونی" به کارش آغازید و استراتیژی "پلاتفرم شرقی برای بحران منطقه‌یی "را درین کلیت جغرافیایی نیز با تاکید بازتعریف نمود.
چرا قازان؟!
۱.قازان مرکز نهادهای اسلامی روسی است که با نهادها وسازمانهای اسلامی جهانی روابط تنگاتنگ ، پایدار و ساختاری دارند.
۲.پنجمین نشست فرمت مسکو در قازان تاتارستان به گونه‌ای نمادین به خوانش از احترام به دین اسلام ، زیست آزاد مسلمانان وآزادی های مذهبی در فدراسیون روسیه اشاره روشنی دارد.
۳.دین اسلام رادربطن سیاست خارجی و دیپلماسی دینی روسیه به عنوان بستر اعتماد متقابل و همکاری این کشوربا کشورهای اسلامی به نمایش می گذارد.
در ین نشست ،آمریکا غایب بود،چرا؟
۱.تضادچند جهته میان آمریکا و متحدانش با روسیه-چین ومتحدین آن به حادترین و داغترین نقطه‌ای احتراق رسیده است ، بدیهیست که کنون درین فرمت آمريکا نمی گنجد.
۲.دکتورین کنون زمانی آمریکا به سوی ایجاد بحران هاو کانون های تنش در حوزهٔ های منافع روسیه وچین راستا دارد ،که مسلمن پهنه‌ی منطقه نیز درین رویکرد استراتیژیک در محراق توجه است. زیرا آمریکا پسا جنگ سرد با ابزار نظامی و شیوه‌های اوپراتیفی ، از طریق نا امنی ها وبحران های کنترول شده برای نیل به اهدافش به آوردگاه شرق تازیده است وتا کنون هیچ نشانه‌ای از تغییر در رویکرد های آن کشور نیزدیده نمی شود.
۳.به پنداشت اندیشکده ها و مراکز ونهادهای تحلیل های استراتیژیک روسیه وچین و سایر ذینفعان؛حل معضل افِغانستان بادریافت از میکانیزم حل کشاله ای دیرینه یی قفقاز جنوبی (معضل قره باغ کوهی)،باید چارچوب منطقه ای گیرد و توسط متغیرهای منطقه حضور یافته در ساختار فرمت مسکو حل گردد. فاکتور مجموعه‌ای فرهنگی منطقه بی تردید به این روند نیز یاری می رساند.چی سیاست‌گذاری عمومی به عنوان مهمی بر خاسته ازین بستر نیز برای ایمن سازی امورعمومی وحکمرانی سیاسی درین پهنه الزامی است.
۴.افعانستان با داشتن غنای طبیعی مشمول معادن از جمله مس ،آهن، منرا لها ...،انرژی فوسیلی جون نفت وگاز،هیدرو پلیتیک وژیوپلتیک بحران زا وتوازن بخش که تأثیری بر اقتصاد و ثبات منطقه دارد ،از اهمیت بالایی استراتیژیک برای کشور های منطقه خبر می دهد.
ممیزات اجندای پنجمین نشست فرمت مسکو با نشست های قبلی:
در نشست های پیشین،حکومت فراگیر، مبارزه علیه تروریسم تهدیدکننده برای کشور های منطقه، مواد مخدر در اولویت اجندا جا داشت.اما در اجندای نشست پنجم این فرمت ؛آشتی ملی وباز سازی افغانستان به عنوان یک فوریت زود ثمر به گونه‌ای معنا داراولویت بندی گردیده بود.
با این برآورد،پنجمین نشست فرمت مسکو یک گاپ(پروژه ای توسعه یی چند وجهی)را در بطن دارد.بایست شکیبا بود تا زاده شود.کنون غرمبش پیداست ... به سود طالبان نیز است تا به صدای فرمت مسکو گوش فرا دهند.
تا گپ دیگر
شاهین
میزان ۱۴۰۲ خورشیدی
شهر کابل