محترم نعیم سلیمی

نکاتی چندپیرامون اکاذیب ایدئولوژی

۱۴۰۲/۱۱/۲۵

درین اواخربا قسمتی ازیک متن اقتباس شده از برتراند رسل سرخوردم:«...بزرگترین دشمن سعادت و آزادی انسان ها دفاع کورکورانه {یکجانبه} ازعقایدو باور های غلط است.»؛اینکه اقتباس ازبرتراند رسل فیلسوف وریاضی دان انگلیسی است یا نه متیقن نیستم.ولی اگرهم هرکسی آن را بیان نموده باشد،حرف دقیق و بجاست.مهمترازهمه به تصورمن واکاوی و ذره بینی این مساله است که چرا انسان ها کورکورانه می اندیشند وخویشتن رابه دور جال عنکبوت ایدئولوژی به مثابه سیستم باورمنداندیشه های ایستای عقیدتی ،سیاسی،اجتماعی و... می تنند.بشرازازمنه های زیادی بدینسوبادغدغه ی تولید فکری و عقیدتی برای اینکه ماهیت و طینت آدمی چیست و یا اینکه چگونه این ماهیت درحول و حوش ما شکل می گیرد مصروف بوده و این مصروفیت در آینده نیز ادامه می یابد .وبلاخره این تولیداندیشه غالب اوقات از کنترول آدمی بیرون می شود و بلاخره انسان ها رادستخوش توهم ازخود بیگانگی می سازد. مطلب دریجاست که مولدین و آفرینندگان این ایده ها دربرابر آفریده های خودی زانومی زنند وسرتعظیم فرومی برند .این بود بطور فشرده وبه بیان ساده که چگونه عقاید کورکورانه و یکجانبه شکل می گیرند.به باور من یگانه راه بیرون رفت ازین حالت این است که انسان هوشمند امروزی خویشتن رااز یوغ چنین طرزتفکری رهایی بخشیده وبرعلیه توهمات واهی، تصورات دگم ایستادگی نموده و بلاخره به فرمانروایی مفاهیم من درآوردی کاذب وغیرعلمی نقطه پایان بگذارد. و افکاری را جاگزین آنها سازد که با ماهیت پیوسته درحال تغییرآدمی از انسان مغارده نشین تا انسان هوشمند متمدن امروز و فردا سازگاری داشته باشد .

درک آنچه که در فوق گفته آمد برای گرایش ها و جریان های فکری جهانی و بخصوص افغانستان که دچار مریضی ایدیولوژی زدگی شده اند بسیار لازمی است .زیرا که بیسوادی و محرومیت {فقر گسترده} از یکطرف ،کمبود و نبود آثارعلمی در گذشته وحال،افول قبل از طلوع فرهنگ کتابخوانی دروطن و بلاخره عدم دسترسی به آثاری که اندیشه های متضاد را با هم به مباحثه بکشاند و مسلط بودن روحیه محافظه کارانه مشرق زمین ، بخصوص در اتحاد شوروی سابق و اقمار آن بشمول جمهوری مردم چین از جانب دیگرمنجر به پیدایش تراژیدی های هولناکی در کشور ما گردیدکه تا اکنون با آن دامنگیرهستیم.

از افول قبل از طلوع کتابخوانی دروطن یادآورشدیم .کافی است تا مثالی بزنیم که غالبا فرد با سواد ما درین برهه ی زمانی حوصله خواندن یک مقاله و یا متن علمی و تاریخی ده دقیقه ای را ندارد ؛چه رسد که یک کتاب را مرور نماید.

دراخیر لازم به یادآوری میدانم اینکه در هرایدئولوژی نطفه هایی ازحقایق موجود اند.اما ایدیولوژی در کلیت آن از هرنوعی که باشد آگاهی کاذب است که باید نسل های آینده بالنده درجال آن گیر نیافتند .