کاندید اکادمیسین اعظم سیستانی
داکترنجیب الله وحراست ازگنجینۀ طلاتپه ازچنگ غارتگران جهادی
قسمت دوم
گنجینۀ طلاتپه بنابر اهمیت تاریخی خود همواره مورد دلچسپی نخبه گان فرهنگی وعلاقمندان آثار باستانی جامعه جهانی قرار داشته ودارد وهر زمانی که رژیم سیاسی درافغانستان دستخوش تغییر وتبدل قرارگیرد،اولین سوالی که از سوی دانشمندان وباستان شناسی وفرهنگیان مطرح میشود اینست که سرنوشت گنجینۀ طلاتپه چطورشد ؟آیا برجای هست یا به غارت رفته است؟ وکسانی که مسئولیت پاسخ دادن به این سوالها را دارد، مسئولان وزارت اطلاعات وفرهنگ افغانستان استند.
هنگامی که داکترنجیب الله درحاکمیت بود ، چندین بار افواهاتی در رسانه های بی بی سی وصدای امریکا پخش گردید که شوروی ها هنگام خروج خود ازافغانستان گنجینه طلاتپه را با خود برده اند وبجای آن آثار تقلبی گذاشته اند، رژیم کابل مجبور شد آثارطلاتپه را به ژورنالستان وآتشه های فرهنگی سفارتخانه های مقیم کابل در داخل ارگ کابل به نمایش بگذارد. من دوبار اين گنجينه بی‌مثال وحیرت انگیزطلايی را در کوتی باغچه ارگ کابل ديده‌ام، یکبار در عهد ببرک‌کارمل وباردوم درعهد دکتور نجيب‌الله. در نوبت دوم عده يی از ژورنالستان خارجی واتشه‌های مطبوعاتی سفارتخانه‌های خارجی در کابل در زمستان (۱۹۹۱) دعوت شده بودند وآثارطلاتپه در همان محل سابقه یعنی کوتی باغچه به نمايش گذاشته شده بود وخبر موجودیت آثارطلا تپه ازطریق تلويزيون پخش وبه مردم خاطر‌جمعی داده شد.
آقای وطن دوست معین وقت وزارت اطلاعات وفرهنگ دراین مورد درکامنتی برای من نوشته اند:
«منحیث یکی از مسوولین فرهنگی آن برهه زمانی می خواهم وضاحت دهم که در اواخر سال ۱۳۶۹خورشیدی سمت دارالامان همواره مورد اصابت راکت های کور مجاهدین که نام با مسمای شان اشرار بود، قرار می گرفت.در یکی از روز های زمستان همین سال را‌کتی به تعمیر موزیم اصابت کرد و باعث تخریب قسمتی از آثار تاریخی گردید.رییس موزیم ها انور جان کتوازی به من مراجعه کرد بلا فاصله با محترم بشیر رویگر وزیر اطلاعات و کلتور تماس گرفته شد، فیصله گردید که عجالتا آًثار از ویترین ها جمع آوری و به زیر خانه موزیم جابجا و تعمیر ترمیم گردد.
محترم رویگر به من و کتوازی وظیفه سپرد که در مورد حفظ آثار موجود موزیم پیشنهاد مشخص ارائه نمائیم. بعد از یکی دو جلسه فیصله بعمل آمد که عجالتا دو اتاق در تعمیر وزارت تخلیه وکلکین های آن خشت کاری شود. ترجیح داده شد که اتاق ها از سمت تعمیر هژده منزله انتخاب شود تا اصابت را کت ها به حداقل برسد. همچنین زیر خانه تعمیر آرشیف نیز برای حفظ آثار موزیم در نظر گرفته شود. پیشنهاد وزارت اطلاعات و کلتور وقت در مورد حفظ مصئون آثار موزیم به شورای وزیران و ریاست جمهوری نیز تقدیم گردید.بنا به فیصله شورای وزیران وریاست جمهوری در زیر خانه بانک مرکزی جائی برای آثار طلا تپه تخصیص داده شد. آثار از جانب کادر مسلکی موزیم به شش صندوق بزرگ آهن چادری جابجا تحت نظر هیئت موظفی که از حاجب شورای وزیران تحت نظر مرحوم نعمت الله پژواک معاون صدراعظم متشکل ازمعینان وزارت اطلاعات وکلتور، مالیه، خارجه، امنیت دولتی ، رئیس موزیم ها، رئیس باستان شناسی و شایدنماینده گان یکی دو ارگان دیگر که فعلابخاطرم نیست ، در تهکاوی بانک جابجا شد .برای رفع تبلیغات خائنانه عده یی عناصر مغرض مبنی بر انتقال این آثار به شوروی وقت دوبار نمایشگاه آثار طلا تپه در کوتی باغچه ارگ دایر واز نماینده گان سفارت های مقیم کابل وژورنالستان داخلی و خارجی دعوت بعمل آمد تا از نمایشگاه بازدید نمایند. دو بار بمن وظیفه داده شد تا بارادیو بی بی سی مصاحبه داشته باشم.
همان طوریکه در سند منتشره شما تذکر رفته با هفت کلیدی که به اختیار هفت معتمد موسسات ذیربط قرار داشت، اتاق متذکره باز می شد. اگر یکی از کلید ها هم بدسترس نمی بود ، باز کردن اتاق ممکن نبود. اینکه در زمان حاکمیت کرزی چگونه معتمدین و کلید ها دریافت شده اطلاع دقیق ندارم. طبعیست که در این پروسه نقش شهید داکتر نجیب منحیث رئیس جمهور وقت برجسته وقابل ستایش است.»
ژورنالیست فرانسوی، نیک کوژان دربارۀ چگونگی حفاظت گنجینه طلاتپه چنین مینویسد: « یکی ازکارمنـدان بانک مرکزی که نمیخواهد اسمش افشأ گردد(آقای الف...) خاطــراتش راچنین بیان میکند:(...هرقلم مال را باپخته پیچیده،داخل پاکت پلاستیکی گذاشته اطـراف آنرا اسکوچ کـردیم و یک بیک آنهاراداخل گاو صندوقها قراردادیم. صندوقهـا لاک ومهر گردیده وبعـــداً دربین جعبه های پول های فــرسوده وغیرقابل استفاده وباطله مخفی ساختیم. درب اتاق تــوسط هفت حلقه کلیـــد(بامـراعات سلسلۀ نمبر کلـیـدها) قفل گردیــد وهــرکلید بیک نفــر معتمـــد تسلیم شد. این دروازه ساخت کشور آلمان بود که سیستم بسیار مغلق و پیشـرفته تخنیکی و حفاظتی درآن تعبیه شـده بود. یعنی در باز وبسته نمـودن آن باید سلسلۀ نمبر کلیدها مراعات می گردید،در غیر آن دروازه قفل وباز نمیگردد.»( مجله لو مـــونـــد، چاپ فرانسه، 25 سپتامبر 2004 شماره32)
این توجه ومواظبت دکتورنجیب الله بزرگترین خدمتی است که درحق میراثهای فرهنگی کشور انجام داده است واهمیت آن از نتیجه جهاد افغانها درمقابل قشون سرخ کمتر نیست.