مقاله «اسلام و پارسیان!» به قلم محترم احمد ذکی "موسی" و نوشتار «آیا داعش و طالب متفاوت اند؟» از خامه محترم اکرم اندیشمند نمونه هایی از جریان اندیشوری امید بخشی است که علی الرغم اعتیاد ها و وابستگی های ایدئولوژیک بنابر جبر های عینی و ذهنی متعدد و متکثر در میان جامعه و مردم ما به طرف بالنده گی و احتمالاً جهنده گی می رود.
محترم احمد ذکی “موسی” که معمولاً آثاری از متفکران معین قسماً نو اندیش اسلامی را برگردان نموده و به نشر میرساند؛ این بار خود دست به نگارش زده و به یکی از اساسی ترین مسایل زمان ما و جهان ما در حدود بینش خویش؛ تماس پرتوان و دلچسپی گرفته است.(1)
لطفا به این نکات حکمی بر گرفته از مقاله ایشان دقت نمائید:
ـ هنگامی که نور اسلام بر جزیرۀ عرب تابید، وادی مکه را که در جهل و تاریکی کامل به سر می برد با نور تابناکش روشن کرد.
ـ پیامبر اسلام با نهادینه ساختن نظام عدل الهی .. توانست انسان های وحشی جزیرۀ عرب را به سوی نور و روشنائی و هدایت و علم و تمدن سوق دهد و با هجرتش به مدینه پایه های تمدنی را نهاد که با مرور چند دهه توانست بزرگترین مستکبران جهان آن روز را به زانو در آورد.
ـ با گذشت زمان وضع به همانگونه که ... پیام آور خدا (حضرت محمد) می خواست ...، باقی نماند؛ اسلام و جهاد اسلامی ابزاری در دست عرب هایی قرار گرفت که تا آن زمان هنوز با خوی و خصلت اسلام و مدنیتش انس نگرفته بودند.
ـ (با اینهمه پارسیان نخبه) اسلامی را که در محیط بدوی پدید آمده بود و رنگ و بوی بدوی داشت، به اسلامی مبدل کردند که توانست تمام اندیشه های علمی و فلسفی و مدنیت های مختلف را در خود هضم ... کند و آن عصر تا کنون بنام عصر طلائی اسلام ... یاد می شود.
ـ اما امروز گروهک هایی متحجر زیر نام های سلفی و وهابی و… می خواهند ما را به برداشت بدوی از دین و دیانت برگردانند و تمام این خدماتی را که در درازنای تاریخ صورت گرفته زیر نام بدعت از بین ببرند. (که درآن صورت) بدون شک تمام دستاوردهای چهارده صد سالۀ اسلام به باد فنا خواهد رفت… و در عوض، تعصب و قتل و برده گیری و نابود سازی نشانه های تمدن بشری جاگزین خواهد شد.
معنای مستقیم فرمایشات جناب احمد ذکی"موسی" خواهی نخواهی این میشود:
اسلامی که در محیط بدوی پدید آمده بود و رنگ و بوی بدوی داشت، همان بود که موسس (آن) و پیام آور خدا (حضرت محمد) می خواست و البته داعیه برادری و برابری و عدالت داشت . بدین لحاظ مردمی که از ظلم زمامداران شان به ستوه آمده بودند، نیروی برخاسته (با این اسلام و این داعیه) از جزیرۀ عرب را پس از شکست لشکر هایشان!!؛ با جبین باز استقبال کردند.
منجمله پارسیان آن را به اسلامی مبدل کردند که توانست تمام اندیشه های علمی و فلسفی و مدنیت های مختلف را در خود هضم ... کند و آن عصر تا کنون بنام عصر طلائی اسلام ... یاد می شود.
اما امروز گروهک هایی متحجر زیر نام های سلفی و وهابی و… می خواهند ما را به برداشت بدوی از دین و دیانت برگردانند...
اینجا طوریکه خواننده اندکی دراک می یابد؛ متأسفانه سوال های دردناکی پیدا می شود:
آیا درین صورت وضع؛ تکرار همانچه نیست که اسلام و جهاد اسلامی؛ ابزاری در دست عرب هایی قرار گرفت که تا آن زمان هنوز با خوی و خصلت اسلام و مدنیتش انس نگرفته بودند؟
آیا خوی و خصلت اسلام و مدنیتش؛ از چه ها عبارت بود و عرب ها به معنای اعم و اخص کلمه بالاخره در کدام زمان «به آن انس گرفتند»؛ اگر «به آن انس گرفتند» پس این گروهک هایی متحجر زیر نام های سلفی و وهابی و… که اغلب عرب هستند و ملهم از قبله اسلام: عربستان؛ آیا به خوی و خصلت اسلام و مدنیتش؛ انس گرفته ها استند یا انس نگرفته ها؟
اگر؛ انس گرفته ها استند مگر حق ندارند که «بخواهند ما را به برداشت بدوی از دین و دیانت برگردانند؟» چرا که «اسلام؛..( اصلاً) در محیط بدوی پدید آمده بود و رنگ و بوی بدوی داشت»؛ موسس (آن) و پیام آور خدا (حضرت محمد؛ چنین) می خواست؛ در نتیجه گویا خود خدا چنین خواسته بود!!!
اینکه منجمله (پارسیان) اسلامی را که در محیط بدوی پدید آمده بود و رنگ و بوی بدوی داشت، به اسلامی مبدل کردند که توانست تمام اندیشه های علمی و فلسفی و مدنیت های مختلف را در خود هضم ... کند و آن عصر تا کنون بنام عصر طلائی اسلام ... یاد می شود؛ کار بالاتر و احتمالاً برخلاف خواست موسس آن و پیام آور خدا کردند!!
آیا چگونه میتوان به خود قبولاند که مبدل کردن «اسلام بدوی» به «اسلام طلایی» کار درستی بوده و طرفِ نظر و پسند و خواست پیام آور خدا (حضرت محمد عربی) و رب کعبهِ مستقر در جزیرة العرب بوده است؟
اگر «رب هذی البیت» یا صاحب ذوالجلال و الاکرم کعبه؛ «اسلام بدوی» نه بلکه «اسلام طلایی» می خواست؛ مگر برایش ناممکن بود که این ماموریت را عوض «محیط بدوی»؛ در «محیطی پیشرفته و به تمدن انس گرفته» مثلاً به پیامبر عجمی یا پارسی و مردمان و نخبه گان آنان واگذار می فرمود؟
چرا که الله متعالِ پیام دهنده به پیام آور خدا؛ تنها «رب کعبه» نبود؛ «رب العالمین» بود و تمام عالم ها و آدم ها قلمرو و جولانگاه ربانی اش بودند. آنگاه مگر خود؛ در وجود همان «اسلام بدوی» دعوتش را تکمیل و نعمتش را تمام شده اعلام و ابلاغ نفرموده بود؟
پس چرا، بندگانی فضول به آنچه الله اکبر؛ اکمل و اتمم و آخرین؛ گردانیده جسارت دخل و غرض و افزایش و پالایش .... به خود دهند؟
بدبختانه ناچار و ناگزیریم این سلسله سوال ها را به جاهایی هم برسانیم که قلم و دفتر آتش می گیرد.
بدینگونه؛ مقالت جناب ذکی "موسی" به روالی که طرح مسئاله کرده و به استدلال پرداخته است؛ نمیتواند به این "نتیجه" برسد که «اما (برعکس!) امروز گروهک هایی متحجر زیر نام های سلفی و وهابی و… می خواهند ما را به برداشت بدوی از دین و دیانت برگردانند و تمام این خدماتی را که در درازنای تاریخ صورت گرفته زیر نام بدعت از بین ببرند. (که درآن صورت) بدون شک تمام دستاوردهای چهارده صد سالۀ اسلام به باد فنا خواهد رفت… و در عوض، تعصب و قتل و برده گیری و نابود سازی نشانه های تمدن بشری جاگزین خواهد شد.»
بلکه دقیقاً؛ به این استنتاج باید خاتمه یابد که:
خوشبختانه امروز گروه های جهادگر فی سبیل الله مارا به برداشت اصلی و حقیقی از دین و دیانت اکمل و اتمم اسلام؛ چنانکه توسط الله متعالِ پیام دهنده به پیام آور آخرینش (حضرت محمد) اعطا و نازل گردانیده شده بود؛ بر می گردانند و تمام آنچه را در درازنای تاریخ به اسلام یک و نیم هزار سال قبل، بدعت و اضافه شده بود؛ از آن می زدایند تا همان «نور اسلام که بر جزیرۀ عرب تابیده، و وادی مکه را که در جهل و تاریکی کامل به سر می برد با نور تابناکش روشن کرده بود، مجدداً و کمافی السابق به همان شکل و شمایل و انرژی و طول موج و میدان... درخشان نماید. و از آنجا که دین اکمل و اتمم اسلام بر خلاف تمامی ادیان ابراهیمی و غیر ابراهیمی سابق؛ دین قومی و محلی و جزیره ای نبوده؛ دین کائیناتی و جهانی و عالمی است؛ همان شکل و شمایل و تشعشع و موج و میدانِ نوری 14 قرن پیش بایستی بر تمامی جهان بشری و جِنی و ملائیکی؛ تحمیل و تطبیق گردانیده شود.
و چونکه این؛ امر و هدایت و واجب خدا و پیامبر آخرین خدا می باشد؛ تعصب و قتل و برده گیری برای پیروز کردن آن و نابود سازی همه گونه نشانه ها و حرکات و آدمیان و حیوانات و اشیای بر خلاف آن؛ عبادت و جهاد مقدس و موجب رضای الله و محمد رسول الله است و السلام!
شاید جناب ذکی "موسی" بفرمایند که نه خیر؛ من اتمام حجت کرده ام:
ـ با گذشت زمان وضع به همانگونه که ... پیام آور خدا (حضرت محمد) می خواست ...، باقی نماند؛ اسلام و جهاد اسلامی ابزاری در دست عرب هایی قرار گرفت که تا آن زمان هنوز با خوی و خصلت اسلام و مدنیتش انس نگرفته بودند.
بدین برهان؛ اسلام چنانی که موسس آن و پیام آور خدا (حضرت محمد) می خواست؛ نا به هنگام به مشکل خورد و پیاده نشد. و بر ضدِ اصل و حقیقتش؛ اسلام و جهاد اسلامی که؛ توسط عرب های اکثراً ناخوان و نادان همراه با اقلیتی قلدور و استعمارگر و چپاولگر بر مردمان تحمیل گردید؛ اسلام محمدی نبود و از «برادری و برابری و عدالت» چیزی نداشت.
متأسفانه با وصفیکه این مدعای جناب نویسنده؛ دارای روشنایی و قاطعیت الزامی نیست؛ بازهم حکمی که « اسلام.. در محیط بدوی پدید آمده بود و رنگ و بوی بدوی داشت» حسب ریخت و بافت مقاله؛ به آن راجع می گردد که «موسس اسلام و پیام آور خدا (حضرت محمد) ؛ خود از محیط بدوی بود، و به ناگزیر؛ داعیه اش خوی و خصلت بدوی داشت و لاجرم «مدنیت» پرداخته اش؛ آنهم در ده سال پر از جنگ و آشوب و کشت و کشتار نیز؛ نمی توانست غیر«بدوی» باشد. آخر پیامبر اسلام به حکم بلامنازع الله و قرآن؛ بشری بیش نبود و جز به اندازه ایکه برایش وحی میشد؛ بیشتر نمیدانست و ازغیب آگاه نبود!
پس بازهم نتیجه حاصل از مقاله به توجیه گروهک های سلفی و وهابی... به عنوان جهاد گران مقدس برای نیل به اصل و بنیاد اسلام یا همان اسلام بدوی محمدی می انجامد و نه به آنچه که خلفای خاصتاً ستمگر و استعمارگر اموی و عباسی و عثمانی و سلاطین جبار مانند محمود غزنوی و خوانین و ملوک و ملایان عمامه کلان و قطور شکم؛ در 1400 سال ارتکاب نموده اند.
لذا مقاله جناب ذکی موسی عمدتاً از آشفته گی در موارد زیر رنج می برد:
ـ نابسامانی بینش معرفتی و جهانشناسانه.
ـ یکاستی قواعد و التزامات منطقی.
ـ فقر میتود ها و تکنیک های نگارشی و ادبی.
گفتنی است که به ویژه در دو قرن اخیر؛ همپای انقلاب علمی در جهان؛ دانش دین شناسی و اسلام شناسی هم پهنا و ژرفای عظیمی کسب نموده منابع چاپی و انترنتی به صورت کتاب ها و متون و برنامه های دیداری و شنیداری و سی دی ها و دی وی دی ها...؛ چندین هزار برابر آنچه یک فرد کاملاً وقف گشته به مطالعه و تحقیق و آموزش دانش؛ بتواند آنها را مورد مطالعه و استفاده قرار دهد؛ در دسترس می باشد و حتی درین اواخر نهضت شنیداری کردن کتاب های قطور و وزین (کتاب صوتی)اعتلا یافته که امر آموزش و تحصیل اطلاعات و پالایش بینش و والایش اندیشه و عقلانیت را به مراتب تسهیل و جالب و جذاب گردانیده است.
با بهره گیری شجاعانه و سخت کوشانه و عاشقانه؛ امثال جناب "موسی" ظرف ماه هایی چند می توانند؛ اقتدار سنجش ناپذیری در اندیشیدن و سخن و ارائه و ابلاغ اکتساب نمایند.
در مورد آفت خود سانسوری که نویسندگی روشنگرانه را دچار تباهی می گرداند، باید اذعان کرد که چندان به نظر نمی رسد جناب ذکی "موسی"؛ گرفتاری داشته باشند و مثلاً در حدِ جناب اکرم اندیشمند بزرگوار؛ که اصلاً واقعیت گریز نیستند.
اینجاست که باید همزمان نگاه کنیم محترم اندیشمند در زمینهِ خیلی ها مشابه؛ چگونه جولانگری فرموده اند؟
به نظر میرسد بسیاری ها انتظار دارند که ایشان؛ به برکت پُرکاری و پُرتلاشی و پیش کسوتی؛ مفری برای خروج ما و مردم ما از اینهمه سر در گمی و کلافه گی که فقط و تنها جناب "ذکی" دچار آنها نیستند؛ گشوده باشند!
محترم اندیشمند؛ که تقریباً هفته وار دو تا سه مقاله و تبصره از ایشان سایت های معین انترنیتی را مزین می گرداند و به دلیل کوتاه نویسی؛ آسانخواهترین و راحت طلبترین ها را هم در سیاهه لشکر خوانندگان خود شاید همراه دارند؛ در کوتاه نوشت «آیا داعش و طالب متفاوت اند؟» می فرمایند:
«اگر داعش یک جریان خرد ستیز، خشونتگرا و تروریست از نام و آدرس اسلام است که با تفکر ضد مدنیت و ضد حقوق شهروندی و حقوق انسانی و با حملات انتحاری و نمایش انواع کشتار مخالفانش شناخته می شود، طالب سال ها قبل از داعش رفتار و عملکرد داعشی داشت.
هنوز جماعت سر بُر و سفاک به نام داعش ظهور نکرده بود که گروه طالبان در افغانستان سر آدم ها را از تن شان جدا می کردند و سر های بی تن و تن های بی سر را در معرض تماشای عامه می گذاشتند. از دفن اجساد نیروهای مخالف شان حتی بر خلاف ضوابط و دستورات اسلامی جلوگیری می کردند.
اگر داعشیان به عنوان یک گروه مخالف و متخاصم با مظاهر تمدن انسانی در عراق و سوریه به تخریب آثار باستانی تمدن بشری پرداختند و تمام نماد های کهن مدنیت قدیم را در شهر تاریخی “پالمیرا” واقع شمال سوریه در میزان 1394(اکتوبر 2015) منفجر کردند، گروه طالبان سال ها قبل از آن تندیس های بودا را در بامیان در حمل 1379(مارچ 2001) منفجر کردند و تمام آثار کمیاب باستانی تاریخ افغانستان را در موزیم ها شکستند و منهدم ساختند.
سرچشمه و منبع تغذیۀ فکری طالب و داعش واحد است. قرائت اسلامی هر دو که مبنای اندیشه و رفتار آن ها را شکل می دهد، قرائت یکسان و مشابه است....
اگر داعش در صدد تشکیل خلافت اسلامی در سراسر جامعۀ مسلمانان جهان است و ابوبکر بغدادی خود را خلیفۀ تمام مسلمانان جهان می خواند و هزاران نفر مسلمان را به عنوان جنگجویان یا مجاهدان این خلافت از کشورهای مختلف دنیا، وارد قلمرو این خلافت کرده، گروه طالبان بسیار پیشتر از آن ها در صدد تشکیل امارت اسلامی شدند و ملاعمر رهبر این گروه؛ خود را امیر المومنین تمام مسلمان ها نامید که مورد بیعت بسیاری از گروه های تروریستی چون القاعده و اسامه بن لادن و گروه های مشابه اعم از عرب و غیر عرب قرار گرفت و پناه گاه تمامی این گروه های افراطی و تروریست شد.
اگر گروه طالبان به عنوان یک گروه افراط گرای خرد گریز جنگجو و سفاک در افغانستان، ابزار دست سازمان استخبارات نظامی پاکستان و سازمان های جاسوسی و اطلاعاتی عربستان و شیوخ ثروتمند حاکم عربی بود، داعش هم از کدام سیارۀ دیگر پایین نمی شود و تافتۀ جدا بافته از طالب افغانی و یا طالب پاکستانی نمی باشد...»
چنانکه به وضوح مشاهده می فرمائید جناب اندیشمند با نثر شیوا و پرسش و پاسخ و هنر نمایی های دیگر؛ همان ظواهری را بیان می فرمایند که نه تنها اکثریت چیز فهمان بلکه عامه مردمان می بینند و لمس و احساس و ادراک می کنند؛ ولی بدبختانه جناب شان حتی در تبیین حقایق اظهر من الشمس از همین دست هم؛ گزینشی عمل نموده و ارتباطات و اتصالات جبری و مستند و مسجل را پاره پاره و خاک و دود می فرمایند!
مثلاً می نویسند «اگر گروه طالبان به عنوان یک گروه افراط گرای خرد گریز جنگجو و سفاک در افغانستان، ابزار دست سازمان استخبارات نظامی پاکستان و سازمان های جاسوسی و اطلاعاتی عربستان و شیوخ ثروتمند حاکم عربی بود، داعش هم از کدام سیارۀ دیگر پایین نمی شود و تافتۀ جدا بافته از طالب افغانی و یا طالب پاکستانی نمی باشد.»
http://goftaman.com/daten/fa/articles/part43/andeshmand-27-01-2016.pdf
این تابلو در عالم واقعیت تاریخی؛ زمانی کاملتر می بود که به رهبران و قوماندانان جهادی «ابزار دست سازمان استخبارات نظامی پاکستان و سازمان های جاسوسی و اطلاعاتی عربستان و شیوخ ثروتمند حاکم عربی»؛ پیشتر و بیشتر و طولانی تر از عمر طالبان هم ولو با توجیه و تقدیس؛ پرداخته میشد، و وحدت سرچشمه و منبع تغذیۀ فکری مجاهد و طالب و داعش لا اقل قبل از تعویض مجاهد به طالب؛ نیز تصریح می گردید.
یعنی که اصل ها و قاعده ها در مورد هرسه ویرژن "جهاد اسلامی"؛ یکسان و مشابه بوده و تفاوت ها کاملاً استثنایی و فرعی استند و ناشی از مرحله های متفاوت استراتیژی و تاکتیک «سازمان استخبارات نظامی پاکستان و سازمان های جاسوسی و اطلاعاتی عربستان و شیوخ ثروتمند حاکم عربی» و شرکای جهانی تر و ماورایی تر آنها می باشند و اهمیتی جز به اندازه تبدیل لته های بیرق در پیشینه و مابینی و پسینه ندارند.
البته این موارد صرف اختصاص به افغانستان و پاکستان دارد؛ مگر جریانی به مراتب بزرگ تحریک شده و تمویل شده و تشجیع شده نامنهاد «بیداری اسلامی» به وسیله قوای پطروـ دالر عربی و استخبارات مافیایی و تسلیحاتی جهانی که محققانی چون ژورنالیست بین المللی رابرت درایفوس؛ آنرا «بازی شیطانی» و مماثل ها خوانده و به همین نام و یا سایر عناوین؛ کتاب های تحقیقی و مستند و مسجل بسیاری در باره تألیف نموده اند؛ عین موارد را در کشور های مختلف اسلامی در برهه های کوتاه و دراز متعدد ثبت و ارائه نموده است که در دسترس تمامی جهانیان قرار دارد.
حد اقل می بایست جناب اکرم اندیشمند؛ بر عمل نامه جهادی های اولیهِ آی ایس آی در «تلک خرس» که در بدل دو ملیون کشته و تباه کردن همه دار و ندار افغانستان؛ گویا آسیای میانه و اروپای شرقی را آزاد کردند و دیوار برلین را در هم شکستند؛ گوشه چشمی فرموده؛ بعد دامن زائیده ها و نواسه ها و نبیره ها و نتیجه های این بزرگواران جهاد فی سبیل الله و شیپور دمان «نعره تکبیر(الله اکبر)» را بالا می فرمودند.
پس اینکه در ابتدا عرض کردیم نوشته های این محترمان؛ نمونه هایی از جریان اندیشوری امید بخشی است که علی الرغم اعتیاد ها و وابستگی های ایدئولوژیک بنابر جبر های عینی و ذهنی متعدد و متکثر در میان جامعه و مردم ما به طرف بالنده گی و احتمالاً جهنده گی می رود؛ چه ارزش و مصداقی میتواند داشته باشد؟
ارزش و مصداقش منجمله این است که دگر ترانی از سلسله جهادیست ها علی الاکثر؛ در همین حدود ها هم شهامت و آمادگی و چه بسا استعداد تماس به مسایل و حقایق مبرم روز و زمان و مردم و میهن را ندارند؛ در حالیکه محترم «موسی» با مقداری دقت در دیالکتیک و غوامض موضوعات و تکنیک های ارائه؛ و محترم اندیشمند با مقداری اندیشیدن ژرف تر و ذو جوانب تر می توانند؛ به مرز های وفاداری به حقیقت؛ و تحلیل و تعلیل و کشف سوژه ها؛ و انتظام در سخن و حل های نسبی مُعمای اسلام و جهاد و طالب و داعش؛ گذار نمایند و به سخن هموطن جوان و صاحب اندیشه عالی محترم عزیز نیکیار؛ نقاطی را در جایگاه سخت خالی "روشنفکران دینی" و محققان دیانت و سیاست پُر نمایند.
بادا که چنین بادا!
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- اینجا به متن مقاله حضرت "موسی"؛ توجه کنید:
«هنگامی که نور اسلام بر جزیرۀ عرب تابید، و وادی مکه را که در جهل و تاریکی کامل به سر می برد با نور تابناکش روشن کرد، از آن زمان پیامبر اسلام برای نهادینه ساختن نظام عدل الهی تلاش کرد و با سخنان گهربارش که سرچشمه از وحی داشت، توانست انسان های وحشی جزیرۀ عرب را به سوی نور و روشنائی و هدایت و علم و تمدن سوق دهد. و با هجرتش به مدینه پایه های تمدنی را نهاد که با مرور چند دهه توانست بزرگترین مستکبران جهان آن روز را به زانو در آورد. و از این که این نور، بسان خورشید عالمگیر بود توانست با تابش اش به جان تمام مردم جهان آن روز روح و رمقی بدمد و کالبد خسته و شکسته آن ها را که در زیر چکمه های ظلم و ستم شاهان ستمگر خورد و خمیر شده بود، دوباره بازسازی کرده و نیروی فوق العادۀ در آن ها خلق کند؛ به همین لحاظ با شکست سپاهیان پارس در جبهات مختلف، مردمی که از ظلم زمامداران شان به ستوه آمده بودند، نیروی برخاسته از جزیرۀ عرب را که داعیه برادری و برابری و عدالت داشتند با جبین باز استقبال کردند. اما با گذشت زمان وضع به همانگونه که موسس و پیام آور خدا می خواست و برای تحقق آن مشکلات زیادی را تحمل کرده بود، باقی نماند. بلکه اسلام و جهاد اسلامی ابزاری در دست عرب هایی قرار گرفت که تا آن زمان هنوز با خوی و خصلت اسلام و مدنیتش انس نگرفته بودند.
از همین جا است که فرهنگ جاهلی دو باره به میدان می اید و برتری جویی ها شروع می شود و عرب ها برای تحقیر و توهین دیگران از تمام وسائل و ابزارهای دست داشته استفاده می کنند و حتی آن عده کسانی را که مردم را به مساوات و برابری دعوت می کردند آن ها زیر نام زندیق ها به قتل رسانده و هر کسی که به زبان پارسی صحبت می کرد اجازه ورود به مدینه را برایش نمی دادند و کار به جایی کشید که سخن گفتن به پارسی را خلاف مروت و جوانمردی می دانستند و امامی چون امام مالک کسی را که در مجلسش به زبان پارسی حرف می زد به دستورش بیرون مسجد پرت می کردند.
این چنین برخوردی با زبان پارسی و پارسیان در زمانی صورت می گرفت که چند دهه پیشتر از آن پیام آور خدا برای زمینیان، خود پارسی گفت و سلمان پارسی را یکی از اعضای خانوادۀ خویش به شمار آورد و فرمود که اگر علم در ثریا باشد مردان پارسی آن را بدست می آورند. به هر حال زبان پارسی در طی چندین دهه وضعیت ناگواری را سپری کرد و نزدیک بود که بسان زبان های دیگر در برابر زبان عربی نابود گردد. اما همت والای دانشمندان پارسی جلو این فاجعه را گرفت، دانشمندانی که نه تنها از زبان پارسی محافظت کرده و با استفاده از واژه های و دستور زبان عربی آن را غنی تر و پربارتر ساختند بلکه زبان عربی را نیز زبان علمی ساخته و برایش دستور وضع کرده و فرهنگ ساخته و بهترین اشعار را سرودند و چنان در این زمینه پیشرفت کردند که بعد از سقوط اموی ها تمام داروندار اسلام از قدرت و شوکت و علم و دانش گرفته تا هنر وموسیقی و… به دست پارسیان افتاد و آن عصر تا کنون بنام عصر طلائی اسلام در عرصه های فکری و فرهنگی و علمی یاد می شود.
و چنان در این عرصه پیش رفتند که تمام علوم دینی و تاریخی و سیاسی را تدوین کرده و به مدنیت اسلام افزودند. و این ها بودند که اسلام را با عرفان و تصوف و فلسفه اراستند. اسلامی که در محیط بدوی پدید آمده بود و رنگ و بوی بدوی داشت، آن را به اسلامی مبدل کردند که توانست تمام اندیشه های علمی و فلسفی و مدنیت های مختلف را در خود هضم کرده و در قالب جدیدی برای جهانیان عرضه کند. و امروز هرآنچیزی را که عرب ها و مسلمانان در سرتاسر گیتی به آن افتخار می کنند وآن را بنام های علوم اسلامی و فلسفه اسلامی و طب اسلامی و… یاد می کنند همه اش فرآورد فکر و اندیشۀ پارسیان است.
اما انچه امروز مایۀ تاسف است این است که گروهک هایی متحجر زیر نام های سلفی و وهابی و… می خواهند ما را به برداشت بدوی از دین و دیانت برگردانند و تمام این خدماتی را که در درازنای تاریخ صورت گرفته زیر نام بدعت از بین ببرند. که تا کنون در این زمینه در مناطقی که تحت کنترول شان در عراق و سوریه قرار گرفته است موفق بوده اند … و اگر خدای ناخواسته این طرز تفکر در جامعه های اسلامی جا پیدا کند بدون شک که تمام دستاوردهای چهارده صد سالۀ اسلام به باد فنا خواهد رفت… و در عوض، تعصب و قتل و برده گیری و نابود سازی نشانه های تمدن بشری جاگزین آن خواهد شد.»