نن مې د ښاغلي محمدیار یار په قلم «د لایق شعر زمان خوځوي» په سرلیک، یوه لنډه خو په تول پوره او په پوهې او ادبي سینګار پسوللې لیکنه په تاند بریښناپاڼه کې تر سترګو شوه. خدای شته لیکنه ډېره خوږه، ژوره او منلې ده او هومره اغیز بخښي او د سترلایق د څو بعدیز شخصیت هغو خواو ته سړی بیايي چې د لایق صیب، د هغه د اند او ادبي پنځ په اړه د شته پېژند سره سره زما پشان د ډېرونورو په اروا کې هم نه ګرځي!
زه ښاغلی محمدیار یار له نږدې نه پېژنم خو د هغه څو لیکنې مې لوستې چې یوه يي تر بلې منلې او ښاغلې ده. یوازې دده څو لیکنو ته په کتو، محمدیار د نوي پښت یو تکړه مخکښ او یو وتلی سرلاری ښکاري. ښاغلی محمدیار خپلې دې نوې لیکنې ته یو پنځمن او په زړه پورې سرلیک« د لایق شعر زمان خوځوي» ټاکي، همدارنګه د لایق صیب په اړه خپل ټولیز پېژند ډېرنه ځنډوي، غواړي د هغه د پېژند تل ته ژر ورسي او په بېړه يی له نورو سره شریک کړي، په دې اړه وايی«رښتیا هم، سلیمان لایق لوی سړی دی، ستر مغز دی او د خپل ځانګړي سبک یو خورا بېساري او جذاب هنرمن دی او «لایق پېژندنه» زموږ او پر لاره نسلو علمي او فکري ضرورت دی، دا به فاجعه وي که زموږ کهول د دغې اړتیا د پوره کېدا لپاره خپل رسالت ادا نه کاندې او د خپل ژوند او چاپېرچل له واقعیتو سره منطقي برخورد ونکړي.»
سږکال کابل کې د سلیمان لایق د ۸۴ کلیزې په ویاړ د قلم ټولنې لخوا یوه درنه غونډه جوړه شوې وه، داسې تمه کیږی چې بل وخت ته به د همدې ټولنې لخوا د لایق صیب په ژوند او د هغه د پنځلي اثارو په لاپېژند او چاڼ لوی سیمینار جوړ شي.
د قلم ټولنې او د ځوان پښت د ځینو پوهنیزو او ادبي وتلو څېرو لکه عبدالغفور لېوال او محمدیار یار له روستیو هڅو داسې ښکاري چې ځوان پښت غواړي په نوې منطق، پوره ریښتینتوب او له سیاسي انګیرنو پرته زموږ د عصر د وتلی شاعر، ادیب، سیاسي او ټولیز شخصیت سلیمان لایق په اړه تازه څرګندونې وکړي او د هغه پنځونې په هغه بڼه لکه څنګه چې ښايي، افغاني ټولنې ته د پېژند لپاره وړاندې کړي.
د ښاغلي محمدیار له یادونو ښکاري چې هغه د لایق صیب ډېر شعري اثار لکه « چونغر، کیږدۍ، ساحل، یادونه او درمندونه، سپرغکۍ، شپېلۍ، سندرې په سویو واټونو کې» او نور لوستې او ددې لوست، پېژند او موندنو پر بنسټ غواړي « لایق پېژندنه» د یوه جلا سبک او مکتب پتوګه، نوي پښت ته توصیه کړي.
د ښاغلي محمدیار د څرګندونو په پلویتوب، لایق صیب پښتنو کې هغه ستره ادبي او علمي شتمني ده چې یوازې ځوان پښت کولای شي په ادب، شعراو د ټولنیز ژوند په نورو اړخونو کې د هغه نووښتونه او پنځونې راوسپړې او افغاني ټولنه له هغو برخمنه او پر هغو خړوبه کړي.
زه لوستونکو او دوستانو ته د ښاغلي محمدیار یار ددي لیکنې سپارښتنه کوم.
د ۲۰۱۴ کال د اکتوبر ۲۵ مه