I

I

کاندید اکادمیسین محمد اعظم سیستانی

I

اقدامات انقلابی شاه امان الله درنخستین روزهای سلطنتش

I

بمناسبت صدمین سالگرد استرداد استقلال کشور

I

شاه امان الله از همان روز اول اعلام پادشاهی اش دست به یک سلسله اقدامات شجاعانه وانقلابی زد که نه تنها مورد تایید وتحسین وطن پرستان کشور قرارگرفت بلکه تعجب وتحسین مردمان هند بریتانوی را نیز بر انگیخت که میتوان از جمله اقدامات ذیل را برشمرد:

1-اولین اقدام انقلابی امان الله خان،قیام برضد عمویش امیر نصرالله خان بود که بعد از شهادت امیرحبیب الله در جلال اباد اعلام امارت کرده بود.امان الله خان فردای روزاعلام امارت امیر نصرالله خان درکابل از اطاعت به عم خود سر باز زد و با اقدامات جسورانه خود توانست ظرف یک هفته او را مجبور به استعفا از امارت به نفع دولت خود نماید.

2-دومین اقدام انقلابی شاه ، اعلام استقلال افغانستان وذکر انتقام خون پدر در نخستین سخنرانی اش به شهریان کابل وعساکرحاضر درمیدان نظامی قصرسلام خانه در روزجمعه ، دوم حوت۲۱فبروری ۱۹۱۹،و انتشار اعلامیه سلطنت با تعهد به کسب استقلال کشور بود.

3-سومین اقدام انقلابی شاه ، خبر دادن رسمی از جلوس خود بسلطنت افغانستان، به حکومت هند برتانوی وآمادگی برای عقد معاهدات دوستی واحترام متقابل بود.

4- چهارمین اقدام انقلابی شاه ، اعزام هیئات فوق العاده معرفی افغانستان مستقل به جهان وآماده برای عقد قرارداد های دوستی وهمکاری های متقابل بطور شفاف بود.

5-پنجمین اقدام انقلابی شاه جوان، دراستقامت عدالت اجتماعی، قطع معاشات نسبی وطعام پخته به خانواده های محمدزائی واشخاص بانفوذ نزدیک به امیر حبیب الله خان بود. (برای اطلاعات بیشتررجوع شودبه:سلطنت امان الله شاه واستقلال مجدد افغانستان،تالیف پوپلزائی)

6-ششمین اقدام انقلابی شاه ، اخطار به جانب انگلیس بود.او وقتی دریافت که انگلیس ها مکتوب اورا جواب نمیدهند، به تاریخ ۱۳ اپریل در ارگ کابل جلسه ای تدویر نمود که در آن دپلوماتان خارجی وبزرگان ومشران ملکی ونظامی کشور بشمول سفیرحکومت هند برتانوی استراک داشتند، در سخنرانی خود گفت:

« من خودم و مملکت خودم را از لحاظ داخلی و خارجی کاملاً آزاد و مستقل اعلان نمودم . بعد از اين کشورما، مانند ساير دول و قدرتهای جهان ، آزاد است و به هيچ نيروی ، به اندازه يک سر موی اجازه داده نمی شودکه در امور داخلی و خارجی افغانستان مداخله نمايد. و اگر کسی به چنين امری اقدام نمايد، گردنش را با اين شمشير خواهم زد.» 
و سپس رو بجانب سفير انگليس نموده پرسيد:" آنچه گفتم فهميدی!" سفيرانگليس بااحترام جواب داد:" بلی فهميدم." (دبليو ادمک، تاريخ روابط سياسی افغانستان،ترجمه پوهاند زهما، پشاور ص۸.)

7-هفتمین اقدام انقلابی شاه امان الله، اعلام جهاد برای استرداد استقلال افغانستان ورویارویی با استعمار انگلیس بود که سرانجام دشمن وادار شداستقلال کامل افغانستان را برسمیت بشناسد.

بدین سان دیده میشود که شاه امان الله خان بعد از جلوس بر تخت کابل، در ظرف شش ماه در تمام عرصه های سیاسی ونظامی، علیه دشمنان خود ومردم افغانستان، پیروز وسرافراز برآمده است.

افغانستان شناس امریکائی لودویک ادمک، در مورد شاه امان الله چه خوب گفته است :«امان الله خان یک پادشاه وزمامدار منور بود. توسط یک دسته محدود افغانهای ترقی پسند حمایت میشد. او سعی کرد تا تمام مردم افغانستان را از خواب گران بیدار سازد و از حیطۀ ارتجاع ومحافظه کاری بیرون کشد،ویک راه بهتر حیات را برای همه ایشان وانمود سازد.... او میخواست یک ملت قوی، متکی به خود وآزاد داشته باشد، ویک دولت مترقی ومعاصراسلامی را تشکیل دهد. درعهد او خواب هایش درست تعبیر نشد وصدق پیدا نکرد.»
  )لودویک ادمک،روابط خارجی افغانستان در نیمۀ اول قرن بیستم، ترجمۀ پوهاندمحمدفاضل صاحب زاده،پشاور،ص۱۲۳ (

پایان ۲۹/ ۷/ ۲۰۱۹