آیا جنرال دوستم ، مارشال دوستم خواهد شد ؟

بسم الله الرحمن الرحیم
ترفیع درجه در قوای مسلح افغانستان راه های مختلفی دارد ، ترفیع زمانی که هر چند سال یکبار انجام میشود ، ترفیع فوق العاده که به رشادت و فداکاری شخص بستگی دارد
البته راه دیگر ترفیع و آسان ترین راه آن ترفیع منحصر به فرد افغانی است ، در این نوع ترفیع نه زمان لازم است و نه رشادت !!
ما هم اکنون در افغانستان تعداد بیشماری جنرال داریم که پس از سقوط داکتر نجیب الله و در دوره های دولت مجاهدان و حامد کرزی بدون داشتن تحصیلات نظامی و یا سابقه درخشان به رتبه جنرالی رسیدند .
به گفته جناب دولت وزیری، سخنگوی سابق وزارت دفاع ملی:
«آقای حکمتیار با قلم خود به صدها تن رتبۀ جنرالی داده‌است؛ آقای ربانی، رییس‌جمهور پیشین، با قلم خود به صدها، هزاران تن رتبۀ جنرالی داده‌است! جنرال دوستم، معاون رییس‌جمهور، در گذشته به صدها تن رتبۀ جنرالی داده‌است . . . [۱]
من در اینجا به یک مورد از ترفیع های دوران ریاست جمهوری جناب کرزی اشاره میکنم :
به تاریخ ۱۳۹۲/۶/۳۰ جناب حامد کرزی رئیس جمهور اسبق افغانستان با صدور احکام ۳۹۶۷ و ۶۲۲۲به ۳۹ نفر رتبه جنرالی اعطا کردند! [۲]
بخاطر همین رتبه بخشی ها افغانستان را" کارخانه تولید جنرال " نامیده میشود .
در دوران ریاست جمهوری حامد کرزی رتبه مارشالی را به محمد قسیم فهیم اعطا کرد و مارشال فهیم عنوان دومین مارشال افغانستان را کسب کرد ، اولین مارشال افغانستان شاه ولی خان برادر محمد نادر شاه، پادشاه پیشین افغانستان بود که به دنبال سرنگونی حکومت حبیب الله کلکانی، رتبۀ مارشالی را دریافت کرد و به وی لقب "فاتح کابل" داده شد.
حامدکرزی، رئیس جمهور افغانستان ضمن تفویض رتبه مارشالی ، با صدور فرمانی حقوق و امتیازات مادام العمر را برای محمد قسیم فهیم، معاون اول ریاست جمهوری افغانستان منظور کرد
که به گفته یک مقام حکومت افغانستان که نامش ذکر نشده است امتیازات داده شده به آقای فهیم شامل معاش هفت رقمی، محل
رهایش، تدابیر امنیتی و داشتن جایگاه ویژه در مراسم های ملی بود .[۳]
احتمالا جنرال دوستم از همان زمان رویای مارشالی را در ذهن میپرورانده است .
و اما دوستم ، او ابتدا کارگر اداره نفت و گاز شبرغان بود ولی تصمیم گرفت که به قوای مسلح بپیوندد ، او در عملیات های زیادی شرکت کرد که یکی از آنها عملیات فتح تنگه واغجان بود .
پس از عملیات موفقانه فتح تنگه واغجان و شکست لشکر ایثار ، شرکت کنندگان این مورد تقدیر رئیس جمهور نجیب الله قرار گرفتند ، رئیس جمهور شخصا مدال غازی امان الله خان را به سینه محمد نبی عظیمی آویخت و دوستم هم از طرف داکتر نجیب الله به رتبه دگر جنرالی نائل آمد .[۴]
 داکتر نجیب الله به زودی از این کارش پشیمان شد :
پغمان ، تنگه واغجان  ، دانشمند و غیره در سطح کشور به اندازه یک بلست {وجب} جای است ، ما موضوع تنگی واغجان را بخاطر آن بزرگ جلوه دادیم که در برابر شکست خوست قرار داشتیم [۵]
دوستم بعدها نقش اساسی در سقوط دکتر نجیب الله ایفا کرد و پس از سقوط داکتر نجیب الله و در زمان کوتاه ریاست جمهوری مجددی دوستم بازهم ترفیع کرد و سترجنرال شد . [۶]
دوستم یکی از اعضای کلیدی تیم عبدالله در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۸ بود .
پس از آنکه کمیسیون انتخابات جلالتماب محمد اشرف غنی را به عنوان برنده انتخابات معرفی کرد داکتر عبدالله مانند انتخابات های گذشته ندای تقلب سر داد و این بار یک قدم دیگر هم برداشت و دولت موازی خودش را تشکیل داد و تحلیفی هم برگذار کرد .
تشکیل این دولت موازی مصادف بود با مذاکرات صلح با طالبان و گسترش ویروس کرونا ، ناگفته نماند که این اقدام جناب عبدالله برای دولت افغانستان یک میلیارد دالر زیان مالی به بار آورد .
پس از گذشت مدتی داکتر عبدالله با وجود ادای سوگند ریاست جمهوری با ریاست جمهوری محمد اشرف غنی کنار آمد و برای خاتمه بحران خودساخته شروطی گذاشت .
یکی از شرایط داکتر عبدالله برای توافق با رئیس جمهور غنی تفویض رتبه مارشالی به دوستم است که بر اساس نظرسنجی خبرگزاری پژواک بخش کثیری از مردم و تعداد زیادی از نمایندگان مجلس با آن مخالفند .
طرف داران داکتر نجیب الله رئیس جمهور اسبق افغانستان بخاطر نقش پر رنگ دوستم در سقوط دولت دکتر نجیب الله کینه سختی نسبت به او دارند ، تعداد زیادی از ترک تباران افغانستان هم منجمله حامیان جنرال عبدالملک ، نظام الدین قیصاری و احمد ایشچی با این موضوع مخالف هستند .
و در آخر بخشی از هواداران مارشال فهیم را هم باید به آنها بیفزایم .
به همین خاطر درخواست عبدالله عبدالله واکنش های تندی را به همراه داشت :
ادیب فهیم فرزند مارشال محمد قسیم فهیم در واکنش به این درخواست عبدالله ، راه خودش را از عبدالله جدا کرد .
بکتاش ایشچی نماینده مردم ولایت جوزجان در مجلس نمایندگان هم با فرستادن نامه ای سرگشاده به رئیس جمهور محمد اشرف غنی و داکتر عبدالله از آنان خواست تا به جای اعطای رتبه مارشالی به جنرال دوستم ، او را محاکمه کنند .
صد تن از اعضای مجلس نمایندگان {ولسی جرگه} ‌هم در برابر این کار موضع گرفتند .
جنرال عبدالملک هم با انتشار ویدیویی به شدت در برابر مارشالی احتمالی جنرال دوستم واکنش نشان داد .
به استثنای داکتر عبدالله و هواداران جنرال دوستم ، بقیه مردم افغانستان با این امر مخالف هستند و این نکته را هم نباید فراموش کنیم که ما از لحاظ تعداد جنرال جایگاه ویژه ای در جهان داریم و طبعا کاندیدان پست مارشالی ما هم کم نیستند و احتمالا همه آنها هم نمیتوانند به جنرالی خودشان قناعت کنند و مارشالی جنرال دوستم را بپذیرند .
اگر عواقب اینکار را در نظر بگیریم به نظر نمیرسد رئیس جمهور غنی با درخواست مارشالی جنرال دوستم موافقت کند .
محمد شریف منصور
۱۳۹۹\۲\۲۶

منابع :
۱_رتبه جنرالی یا معامله بازرگانی ؟ طلوع نیوز ، تاریخ انتشار
۲۷ میزان سال ۱۳۹۵
۲_ترفیع درجه افسران . . .شبکه اطلاع رسانی افغانستان ، تاریخ انتشار ۱۳۹۲/۶/۳۱
۳_ واکنش ها به اعطای امتیازات ویژه به مارشال فهیم ، به قلم نجیب الله احمدیار ، voa , تاریخ انتشار حوت ۱۴, ۱۳۹۲
۴_اردو و سیاست ، محمد نبی عظیمی ، ص ۴۷۱ و ۴۷۷
۵_همان منبع ، ص ۴۷۱
۶_مردی استوار و امیدوار به افق های دور ، احمدشاه فرزان و توریالی غیاثی ، ص ۲۷۴