افغانستان و جمهوری هند
موقعیت جغرافیایی افغانستان یکی از عوامل لشکر کشی ها، جنگها و وضعیت بیش از چهل سال اخیر بوده است .
کشور با چنین موقعیت عقلآ و عملآ باید برای حفظ منافع ملی ، زمینه های رشد اقتصادی، توسعه امور تجارت ، حفظ ارامش ، ثبات و صلح توان حفظ توازن در مناسبات خارجی اش را دارا باشد . چشم دید چهل دهه اخیر درین عرصه باید آئینه تمام نما یی را در برابر چشم سردمداران کشور قرار دهد .
افغانستان سر براورده از جنگ ها و حوادث هیچ نیاز به رجحان رقابت آمیز میان کشور های دور و نزدیک که ناشی از خصومت میان دولتها باشد ندارد و نباید در گلیم چنین خصومتها پیچ بخورد . همچنانیکه این کشور قربانی رقابت دو سیستم جهانی شد این قربانی در رقابتهای منطقوی کماکان ادامه یافته صلح وثبات را برای سالهای دیگر برهم میزند .
جمهوری هند از جمله کشورهای موثر برای انکشاف و ترقی و حمایت از ثبات در افغانستان است که طی سالهای طولانی منسابات نیک وحسنه میان هردو کشور جاری بوده است .
یکی از وجوه مشترک تاریخی افغانستان وهند حس استقلال طلبی و مبارزه علیه استعمار بوده است ، هردو کشور عضو جنبش عدم انسلاک بودند ازینرو در تاریخ روابط پس از استقلال هردو کشور کدام نقطه تاریک وجود ندارد بلکه بیشتر به نفع افغانستان بوده است ، استقلال افغانستان الهام بخش تشدید جنبش ازادیخواهی هند گردید .
پس از شکست انگلیس در هند اولین موافقتنامه دپلماتیک به منظور تبادله سفرا میان دولتین در سال ۱۹۴۹ به امضاء رسید ، در سال ۱۹۵۰ قرار داد دوستی میان هردو کشور منعقد شد ، قبلآ موافقتنامه فرهنگی نیز بین افغانستان وهند امضاء گردیده بود .
تغیرات در رژیمهای سیاسی افغانستان هیچگونه خدشه ای در مناسبات هردو دولت به میان نیاورد .
در جریان بیست سال گذشته یادداشت تفاهمی میان افغانستان وهند در زمینه همکاری متقابل انستیتوت خدمات خارجی وزارت خارجه هند و انستیتوت دپلماسی وزارت خارجه افغانستان افغانستان امضاء شد ( سال ۲۰۰۲).
در سال ۲۰۰۳ موافقتنامه تجارتی میان دو دولت به امضاء رسید که بر اساس ان سی قلم کالای تجارتی افغانستان از محصول گمرکی معاف گردید .
بر اساس یک تفاهم نامه سه جانبه میان هند و افغانستان و دفتر انکشافی ملل متحد برای ارتقای ظرفیت ادارات کارهای مثمری در مورد صورت گرفت ، دولت هند متقبل اموزش محصلان و تریننگ دپلماتان افغانستان شد .
نصب ترانسمتر sw یکصد کیلو وات و سلایت tw و نصب تاسیسات طباعتی عصری با تجهیزات dtp ازجمله مساعدت های هند به افغانستان است . شفاخانه صحت طفل بنام اندرا گاندی نمود دیگر همکاریها ومساعدت ان کشور به افغانستان میباشد .
کار در امور بند وانهار ، تسهیلات بندری چاه بهار برای افغانستان محاط به خشکه از اهمیت حیاتی برخوردار است .
هند ششمین قدرت جهانی و دومین قدرت اسیا است که میتواند برای انکشاف افغانستان رول موثر بازی کند .
در هفته گذشته دیده شد که کشور های رقیب منطقه در دپلماسی مربوط به افغانستان خصومت ذات البینی شان را معیار قرار دادند ، چین و پاکستان در دیالوگ امنیتی منطقوی در دهلی شرکت نکردند ، هم زمان با این دیالوگ سر پرست وزارت خارجه افغانستان به اسلام اباد سفر نمود که از لحاظ دپلماسی نوعی جلوه جانبدارانه در مناسبات هند و پاکستان بوده میتواند .اینکه سر پرست وزارت خارجه در انستیتوت استراتژی خارجی پاکستان سخنرانی نموده میگوید افغانستان به اردوی قوی نیاز ندارد خاطره خیانت امیز برهان الدین ربانی تازه میگردد که اردوی صد ساله افغانستان را به حکم پاکستان از هم پاشید و همه سلاحهای مدرن زمینی و هوایی انرا به پاکستان سپرد ، حدود ده سال قبل در مرکز مطالعات استراتژیک بی نظیر بوتو گفته شده بود که پاکستان تحمل اردوی نیرومند را در افغانستان ندارد .
امریکا در کنفرانس بن بخاطر رعایت خاطر پاکستان طرح اردوی هفتاد هزار نفری برای افغانستان راداشت.
عدم شرکت پاکستان وچین در دیالوگ امنیتی دهلی که ماده مورد بحث ان افغانستان بود نمایانگر اوردن افغانستان در بازی های رقابت امیز منطقوی و استفاده ازان در نمایش این رقابت است در حالیکه برای افِغانستان بیطرفی و عدم وابستگی به قدرت های رقیب منطقوی حیثیت اب حیات را دارد .
منافع ملی نزد افغانها بالاتر از منافع چین و پاکستان و هند در رقابتهای ذات البینی انهاست در صورت عدم رعایت این منافع از جانب حاکمیت موجود در کابل دور جدید برخوردها و فصل نو اشوبها باز خواهد شد .
هیچ کشوری در دوستی با دیگران اهداف و منافع ملی اش را از نظر دور نمیدارد . درین میانه کشورهای ضعیف قربانی این منافع شده بحیث واسطه در مخاصمت میان دو یا چند کشور قرار میگیرد چه بسا که با این ضعف و ناتوانی فاقد سیاست خارجی مستقل شده تابع سیاست خارجی دیگران میگردد . ضعف وناتوانی دولت ها به تدریج انهارا در جایگاه وسیله دست دولت دیگر قرار میدهد که نمیتواند در تعاملات خارجی اعم از منطقوی و جهانی خارج از حدود دولت به اصطلاح قوی تر عمل کند .
مردم تاب رفتن مجدد به اشوب و فتنه را ندارد ، استعمار انقدر این مردم را ملول جانش ساخته که از گرسنگی ، فرار ، بی دارویی ، بیکاری ، بی تحصیلی و صدها مصیبت دیگر نه در غم رقابتهای جهانی است ونه در اندیشه رقابتهای منطقوی . سردمداران این کشور وجدانآ نباید ازین در ماندگی افغانها کار گرفته در بدل دوستی یک کشور دشمنی دیگری را باعث گردند ، افغانها بدوستی بی شائبه همه کشورهای همسایه ، دولتهای دور و نزدیک و جهان نیاز دارند . برای این نیازمندی سیر وحرکت سیاست خارجی افغانستان باید در جاده هموار و دور از رقابتهای دیگران مسیر داده شود . چهل سال رقابت جهانی و منطقوی گوشت وپوست واستخوان مردم این کشور را درهم کوبیده است بیشتر از این نباید در بازیهای قدرت ها ماده منفلقه جنگ وسیاست قرار داده شود .بهتر انست تااز چنین رقابتها با شیوه های تعقلی و ماهرانه برای عمران وابادی کشور کار گرفته شده حسن نیت در میان رعایت گردد .