از پا افتادگان دور جمهوریت در خارج چه میگویند ؟
انها طوری سخن میرانند که افغانستان از نعمت بزرگ دموکراسی بی بهره شده و حاکمیت انها کم نظیر ترین حاکمیت در تاریخ کشور بوده است .
هیچ تردیدی وجود ندارد که دموکراسی به مفهوم سهم حقیقی مردم در قدرت و انتخاب زعامت راه حل اساسی مشکل افغانستان است اما ان دموکراسی چگونه بود ؟ برای اینکه جوانان اغفال سخن پردازی های عوامفریبان نشوند چند پرگراف از سومین دور انتخابات ریاست جمهوری درین کوتاهه یاد اوری میگردد .
این دور انتخابات در ماه حمل سال ۱۳۹۷ برگزار شد و دو تیم یکی تیم اشرف غنی زیر نام تحول و تداوم و دیگری تیم دکتور عبدالله زیرنام همگرایی ممثلین اصلی این کارزار بودند . اشرف غنی در منشور تحول و تداوم نگاشته بود :" مدیریت نطام سیاسی همان امانتی است ... که به هیچ صورت نمیتواند بگونه یک شرکت سهامی اداره شود ."
عبدالله هم در بیانیه های انتخاباتی اش از عدم تشکیل حکومت مشارکتی سخن میراند .
در نتیجه دور اول این انتخابات که ۸ ملیون نفر در ان شرکت کرده بود اشرف غنی ۵۶،۴ فیصد ارا را بدست اورد . عبدالله میگفت این دروغ است تعداد شرکت کنندگان ۶ ملیون است که از جمله ۳،۵ ملیون بوی رای داده و ۲،۵ ملیون ارای تقلبی است .حاصل جمع این دو مساوی میشود به ۶ ملیون ولی درین میانه ارای غنی و کاندیدان دیگر مفقود میماند و این خود غلطی ادعای عبدالله را میرساند .
تیم عبدالله با درک باخت انتخابات دست به ماجراجویی ها زده در تلویزیونها و رادیوها و میتنگها اصطلاح تقلب گسترده را در برابر تیم غنی بکار میگرفت . در شهر کابل مارش راه انداخت و در چهار راهی ها خیمه های احتجاجی برپا کرد .در میتنگ خیمه لویه جرگه‌طرفداران عبدالله عکس رئیس جمهور برحال حامد کرزی را پاره کردند وزیر پا انداختند و بجای ان عکس عبدالله را بنام رئیس جمهور برافراشتند و عبدالله گفت رئیس جمهور منتحب است و تیم غنی را خائن ملی نامیده گفت با این خائنین حکومت مشترک نمیسازد . عطا محمد نور گفت تشکیل حکومت موازی را روی دست دارد . حاجی محمد محقق که بحیث معاون اول عبدالله در نظر بود با یک سخنرانی جلف در دایکندی گفت آغای غنی قاق روده را شانه گردان کرده چپه خواهیم کرد .
تقلب در هردو تیم گسترده بود که ذکر نمونه های ان سخن را به درازا میبرد .
ماجراجویی تیم عبدالله تا حد تبلیغ جنگ داخلی و تجزیه افغانسنان کشانیده شد . امان الله گذر ، ملاعزت ، ممتاز بردارزاده سیاف و چند قوماندان دیگر امادگی نظامی اعلان کردند ، در شمالی و کوهدامن و چندین ولایات شمال سلاح توزیع گردید .افراد عبدالله با چاقو وکارد به کمیسیون مرکزی انتخابات حمله بردند و چند تن را زخمی ساختند ، جوانان هودخیل بدفاع از غنی برخاستند و حمله را دفع کردند . یکنفر امریکایی بدون مجوز قانونی بدفتر مرکزی انتخابات داخل شده به نفع عبدالله تبلیغ و کارمندان را تشویق به تقلب به نفع عبدالله میکرد او توسط نیروهای امنیتی گرفتار و تحت توقیف در امد .
انتخابات بدور دوم رفت . تیم عبدالله کمیسیون مرکزی انتخابات را تهید کرد تا نتایج دور دوم را اعلان نکند . عبدالله پیش از اعلان نتایج دور دوم انتخابات گفت من قطعآ نتایج را قبول ندارم ( چون فهمیده بوده که باز هم بازنده است ) .
جان کیری وزیر خارجه امریکا بتاریخ ۲۱ ماه سرطان بکابل امد و طی دو روز اقامت با غنی و عبدالله و وزرای سه گانه قوای مسلح دیدار کرد شام ۲۲ سرطان کرزی در حضور داشت غنی و عبدالله در یک کنفرانس مطبوعاتی فیصله جان کیری را چنین اعلان کرد :
۱-- هردو کاندید به انتخابات احترام میگذارند
۲-- هردو کاندید تعهد به تفتیش اراء میکنند.
۳-- هر رای صد فیصد مورد تحقیق قرار گیرد .
۴-- طی ۲۴ ساعت اینده تفتیش اراء در کابل شروع شود .
۵-- صندوقهای رای دهی تحت نظر جامعه جهانی و نمایندگان هردو کاندید تفتیش شود .
۶-- هردو کاندید متعهد به قبول ارای شمرده شده میباشند .
۷-- هر کاندیدیکه موفق بریاست جمهوری شود حکومت وحدت ملی را تشکیل میدهد .
جان کیری گفته بود بعد از دو سال تشکیل حکومت وحدت ملی لویه جرگه دایر شده قانون اساسی را تعدیل نماید .
طبق همین هدایت هفت فقره ای اراء صد فیصد تفتیش شد ، ارای غنی بیشتر بود . عبدالله دوباره به ماجراجویی آغاز کرد و فشار می اورد تا کمیسیون نتیجه تفتیش اراء را اعلان نکند .
جان کیری باز بکابل امد و هردو کاندید را به سفارت امریکا احضار کرد و یکجا با نماینده یونیما اعلامیه ای را بر هردو تحمیل کرد که طبق ان غنی رئیس جمهور و عبدالله رئیس هیات اجرائیه باشد . اب سرد بر اتش سوزان عبدالله ریخت و هردو کاندید خلاف اعلامیه ها و گفته های قبلی حکومت ائتلافی یا مشارکتی را تشکیل دادند این حکومت در سفارت امریکا ساخته شد .
وزراء و والی ها را سرپرست اعلان کردند و خلاف قانون اساسی این سرپرستی تا اواخر ماه حوت ادامه یافت . چون در قانون اساسی چیزی بنام حکومت وحدت ملی وجود نداشت حدود و صلاحیتها و اجراات این حکومت هم معلوم نبود . بالاخره این دو قهرمان حاکمیت قانون ( در اصل ناقضین ) وزارت خانه ها را همچون میراث پدری بین هم‌تقسیم کردند . اشرف غنی بجواب اعتراصات پارلمان و مطبوعات که سه ماه از حکومت وحدت ملی گذشته بود کابینه را معرفی نمی نمود گفت وقت مزید به کار است تا افراد متخصص ، پاک ، غیر الوده ، مسلکی و دارای تحصیلات عالی دریافت گردد . بعد ازین اعتراضات وزرای اغای غنی و عبدالله با صفات ذکر شده در بالا به پارلمان معرفی شد که از جمله هشت تن توانست رای اعتماد بدست اورد . باقی نه متخصص بود ، نه صادق و نه صاحب تجربه . یک دخترک تقلب کار که مطابق قانون اساسی سن او برابر بوزارت نبود یعنی پائینتر از ۳۵ سال بود دست به تقلب زده سن خودرا در تذکره تغیر داد او به وزارتی کاندی شده بود که پروفیسورها ، استادان پوهنتونها و اشخاص دارای تحصیلات عالی و اکادمیک را رهبری میکرد یعنی وزارت تحصیلات عالی . او سابقه کاری نداشت امتیازش این بود که تازه از پوهنتون امریکایی کابل فارغ شده بود ولی از جانب پارلمان رد گردید ، جوانک دارای تحصیل علوم سیاسی بوزارت تجارت کاندید شد ، فارغ التحصیل زمین شناسی نامزد وزارت هوا نوردی بود ، یک تخنیکر رادیو تلویزیون به حیث وزیر اقتصاد و یک تحصیلکرده انکشاف دهات بوزارت فواید عامه نامزد شد . خلاف بند اول ماده ۷۰ قانون اساسی که " وزیر تنها حامل تابعیت افغانستان باشد " اکثر مطلق کاندید وزرا دارای تابعیتهای دو گانه بودند . در معرفی کاندید وزیران توازن قوای ائتلاف خارج در نظر گرفته شده بود .
آغای غنی پس از یازده ماه از گذشت انتخابات ، دور سوم کاندید وزیران را به پارلمان معرفی کرد یعنی کابینه یکسال بحالت سرپرستی و پا در هوا بود . غنی و عبدالله پیوسته در جنگ‌بودند عبدالله تدویر جلسات کابینه را بعهده داشت که عده ای از وزراء شرکت در انرا تحت ریاست آغای عبدالله کسر شان میدانستند .
اینکه چه فجایعی در ان دوران حکومتداری گذشت شرح ان یک رساله میگردد .
اغایون هوس خوار و سخنران در بیرون از کشور وطن را باز به همان حالت میبرند و انرا دموکراسی عالی و بی عیب مینامند . حد اقل وجدان اگر وجود داشته دیگر بس کنند .