فقیرمحمد ودان
مؤرخ: ۱۳ سپتمبر ۲۰۱۴
به پیشواز بـزرگداشت از بیستمین سـالـروز حمـاسۀ شهـادت دوکتور نجیب الله رئیس جمهور
افغانستان و رهبر حزب وطن
راه و آرمانهای شهید دوکتور نجیب الله
قسمت اول
تداوم دورانی چرخ پویا و بالندۀ زمان، با تمام فراز و فرود و جاخوردن های آن، اینک باز هم وطن و مردم ما را در آستانۀ لحظات تاریخی قرار داده، که بیست سال قبل، در قعر تاریکی شب هولناک پنجم میزان 1375، یکی از فرزندان راستین مادروطن ما با عزم راسخ، قامت بلند، گردن برافراشته و چشمان نافذ، یکه و تنها و رو در رو در برابر خفاشان و پیش قراولان لشکر شب و قومانده دهندگان سیاه روی متجاوز خارجی آن ـ در حالیکه یک شهروند عادی کشور و آنهم در حالت پناهندگی اجباری در تعمیری بنام مقر سازمان ملل در کابل، محسوب میگردید ـ قامت برافراشت، با شجاعتِ بی نظیر و با باختن جان و ریختن خون خویش از نوامیس و ارزشهای ملی کشور دفاع و در نتیجه حماسۀ افتخار آفرینی را از خویش در صفحات زرین تاریخ معاصر کشورما به یاد گار گذاشت.
آری! از حماسۀ پر افتخار شهادت دوکتور نجیب الله رئیس جمهورِ جمهوری افغانستان و نخستین رهبر حزب وطن، مدتِ قریب به بیست سال می گذرد که اینک در آستانۀ بیستمین سالروز این حماسۀ پر افتخار تاریخی، مردم افغانستان، روشنفکران وطنپرست و ترقیخواه کشور، رهروان راه این شهید نامدار و سرافراز و از این میان رهبری و اعضای حزب وطن و سایر علاقمندان او با بزرگداشت از این حماسه، یاد نجیب الله این فرزند سرخروی و گلگون کفنِ مادر وطن ما را گرامی میدارند.
وقت آن رسیده است که با ارجگزاری از کار پرثمر همه رهروان و دوستداران شهید دوکتور نجیب الله در انتظام ویدوهای سخنرانی ها، تصاویر، خاطره ها و اندیشه هایی از این قهرمان واقعی ملی، سرودن اشعار و ترانه ها و نوشتن مضامین و مقالات و نشر آنان، به معرفی حزب وطن، یعنی حزبی بپردازیم که نجیب الله نخستین علمبردار فکری، سیاسی و ساختاری آن بود و امروز این حزب نیروی سیاسی ای محسوب می گردد که در پوتو راه فکری ـ سیاسی و اهداف ترقیخواهانۀ نجیب الله برای نجات کشور از جنگ جاری و بحران کنونی، آگاهانه و باشجاعت مبارزه مینماید. در عین حال معرفی حزب وطن، معرفی چگونگی انطباق اندیشه ها، اهداف و آرمانهای شهید نجیب الله در شرایط و وضعیت کنونی کشور نیز است. بدین منظور سعی بعمل می آوریم تا به سه سوال ذیل پاسخ بگوئیم:
1 ـ حزب وطن چگونه حزبی است؟.
2 ـ حزب وطن وضعیت کنونی افغانستان، علل شکلگیری و از جمله نقش کشورهای خارجی (همسایه ها، منطقه و جهان) را درین زمینه، چگونه ارزیابی مینماید؟.
3 ـ حزب وطن برای نجات کشور از این وضعیت چی طرح فکری ـ سیاسی و مرامی دارد؟.
1 ـ حزب وطن چگونه حزبی است؟.
حزب وطن، حزبی است به تمام معنی «وطنی»، یعنی از «وطن (افغانستان)» برخاسته، مبانی فکری ـ سیاسی و سیاست های عملی آن بادرنظرداشت پشتوانۀ دست آوردهای علمی عام بشری، مُلهم از واقعیت های عینی وطن و افزار تعمیل این سیاست ها نیز «وطنی»اند. اهداف سیاسی دورنمایی و کوتاه مدتِ این حزب و مبارزه آن در راه دستیابی به این اهداف، صلح و ثبات و ترقی و تعالی «وطن»، رفاه و سعادت «هموطن» و همچنان ارتقای اعتبار و پرستیژ این هردو (وطن و هموطن) را در عرصۀ بین المللی، در محراق توجه خویش قرار داده اند.
حزب وطن در مفهوم «وطن»؛ زمین، آب، هوا، نبات و حیوان و مهمتر و والاتر از همه انسان وطن را بدون در نظرداشت تعلقات "طبقاتی"، اتنیکی، مذهبی، زبانی، سمتی، و جنسی در انتظام سیاسی مردم سالار و حقوق بنیاد کشور در نظر داشته، «وطندوستی» را در چنین گستره یی معنی بخشیده و تفسیر مینماید و از چنین موضعی؛ خویشتن را بدینگونه تعریف مینماید:«حزب وطن عالیترین شکل سازمان سیاسی سراسری وطنی وطندوستان افغانستان است که در آن افراد پیشگام، آگاه، متعهد، مؤمن و با وقف از میان مردم افغانستان، بطور داوطلبانه متحد گردیده، با اعتقاد به وفاق ملی و با اتکأ به ارزشهای دموکراتیک و ترقیخواهانۀ فرهنگ افغانی و اصول پذیرفته شدۀ عام بشری، جهت ایجاد، تحکیم، گسترش و تعمیق ارزشهای اجتماعی ـ اقتصادی جامعۀ رفاه و ساختارهای مدنی لازمی آن، مبتنی بر مرامنامۀ تدوین شدۀ خویش، مجاهدت مینماید.
حزب وطن محصول قانونمند تکامل تاریخی و وارث نهضت آزادیبخش و ترقیخواه مردم سرزمین باستانی ما بوده، از متن آن قامت برافراشته، بادرنظرداشت درسها و تجارب حاصله از این نهضت و تلفیق آن با اندیشه های صلح خواهانه و حقایق جهان معاصر، اهداف خویش را معین نموده و حیات درونی خود را تنظیم مینماید. اعتقاد به اندیشۀ سیاسی مصالحۀ ملی مبتنی بر اصل جاویدان «والصلح الخیر»، باور به ارزشهای جامعۀ مدنی و از جمله دموکراسی و پلورالیزم سیاسی ـ عقیدتی، سرشت حزب وطن را تشکیل میدهد. بنابر چنین سرشتی، حزب حیات درونی خویش را نیز مبتنی بر اصول دموکراسی و پلورالیزم نظریاتی (تنوع در وحدت) انتظام می بخشد؛ تا اعضای حزب بتوانند تنوع نظریات را ارایه و جایگاه شان را در آرایش نیروهایی تثبیت نمایند که در درون حزب با رعایت ارزشهای مندرج مرامنامه و اساسنامۀ آن، تبارز نموده و یا مینمایند.»
حزب وطن بخاطری، برحق و بطور مشروع خویش را «محصول قانونمند تکامل تاریخی و وارث نهضت آزادیبخش و ترقیخواه مردم سرزمین باستانی ما» میداند که در وضعیت کنونی؛ نه تنها ساختار سیاسی پرجاذبه در میان مردم افغانستان محسوب می گردد؛ بلکه حزبی است قد برافراشته در بستر تاریخی تداوم تکامل فکری و ساختاری نهضت آزادیبخش و ترقیخواهانۀ معاصر کشور. زیرا حزب ما وارث تداوم نسل به نسل و همچنان حامل تجارب و درس های است که ساختارهای سیاسی نهضت مشروطیت اول(1906 ـ 1909 م)، مراحل اول و دوم مشروطیت دوم یا دورۀ جوانان افغان (1911 ـ 1928 م)، نهضت دورۀ هفتم شورای ملی(1947 ـ 1952 م)، نهضت ترقیخواهانۀ «دهۀ دموکراسی» (1964 ـ 1973)، جمهوری اول (1973 ـ 1978)، حاکمیت دموکراتیک خلق افغانستان(1978 ـ 1990) آنان را به حافظۀ تاریخ سپرده اند. در جریان و تداوم همین بستر تاریخی و استنتاج از درس ها و تجارب حاصله آن بود که نخستین ردیف از همفکران منتقد ایدولوژی و عملکرد سیاسی حزب دموکراتیک خلق افغانستان، تحت رهبری شهید دوکتور نجیب الله، در نتیجۀ مبارزۀ شدید درون حزبی، سرانجام توانستند که در کنفرانس سراسری 1366 (1687م) و به ادامۀ آن در کنگرۀ دوم حزب دموکراتیک خلق افغانستان(سرطان 1369 مطابق جولای 1990)، بنیادهای ایدیولوژیک و سیاست های عملی آن حزب را بطور رسمی نقد و با نفی قانونمند آن، حضور و وجود مشروع «حزب وطن» را با اتفاق آرأ درین کنگره اعلام و در نتیجه صفحۀ جدید و کیفیتاً نوینی را در حیات اندیشه ای، سیاسی و ساختاری نهضت ترقیخواهانۀ کشور باز نمایند. بنابرین حزب دموکراتیک خلق افغانستان بخشی از گذشتۀ تاریخی ای محسوب میگردد که حزب وطن در بستر آن قامت بر افراشته، با نقد واقعبینانۀ این گذشته و نتیجه گیری از تجارب و درس های حاصله از آن، راه خویش را بسوی آینده باز و برای تحقق اهداف و آرمانهای خویش به مبارزه آغاز نمود و اینک آن را ادامه میدهد، زیرا مجمع عمومی پنجم میزان 1391 حزب وطن با توجه به حیات و مبارزۀ حزب وطن طی مدت زمان بعد از سرطان 1369 و بررسی و نتیجه گیری آز آن، یک بار دیگر اعتقاد و تعهد خویش را به مبانی اندیشه یی ـ سیاسی و اهداف قبول شده در کنگرۀ دوم حزب دموکراتیک خلق افغانستان (سرطان 1369) و انطباق خلاق آن در وضعیت و شرایط جدید کشور اعلام نمود.
